Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Volledige Tekst van Zitting

ZITTING I Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 10 juli tot 6 augustus 1638

Aantekeningen van Nicolaes Stellingwerff, pensionaris van Medemblik.

In het handschrift niet ingevulde namen of bedragen zijn met … aangegeven. Letters of woorden tussen [ ] zijn door de bewerker toegevoegd.

Notulen van ’tgunt ter vergaderinghe der Ed. Mog. Heeren Staten van Hollandt ende Westvrieslandt staetsgewijse geresolveert, mitsgaders van ’tgunt vorder aldaer gebesogneert is zeedert den 10en julii anno 1638, hoewel beghonnen den 30en junii, totten 6en augusti daeraenvolghende.

Presenten: burgermeester Verwer, s[ecretaris] Stellingwerff.

Zaterdag 10 juli 1638 voornoen

1. De vergaderinghe eenighe daeghen tevooren haer aenvangh genomen hebbende waeren wel eenige poincten van beschrijvinge ende ander zaecken van gewichte voorgeweest, doch meest in naerder examinatie gebracht, sodat naderhandt weeder souden dienen.

2. Jegenwoordigh wierde rapport ghedaen op ’t versoeck van zeekere reeders van een Amelandsse buysse bij die van de Groote Visserije tot Medenblick gearresteert ende bij den gedeputeerden daerop voor haer advijs verclaert dat zij meenden men soude de voors. buysse uytten arreste mogen ontslaen, mits aen die van de Groote Visserije cautie stellende dat nae becomen last mettet zelve scheepjen ende sijn laedinge weeder binnen Enckhuysen offte daerontrent geleegen plaetsen comen ende aldaer sijn last breecken ende oncosten als nae behooren betaelen zal. Waerop gedelibereert zijnde is eenparigh met dit advijs geconformeert ende verclaert dattet zelve voor apostille opten requeste zal worden gestelt.

3. Meede gerapporteert zijnde van ’t versoeck van den admirael Maerten Herpertsz. ten eynde in plaetse van de vuyle ende op te senden scheepen van de 12 scheepen die nae de visserije ghaen tenmintsten drye hem toe te laeten comen om den viant te beeter innne te connen houden totte meeste verzeeckeringe van de buyssen, ende geadviseert weesende datte gedeputeerden meest alle van meeninge waeren dat dit versoeck ten hooghsten dienstigh is voor die van de Groote Visserije ende dat daerdoor oock geenssints connen weesen geïnteresseert vermits bij de resterende aenweesende oorloghscheepen tottet convoieren van de vloote genochsaem connen werden geryfft.

Is nae deliberatie bij alle leden met dit advijs geconformeert mits datte zelve drye scheepen, so haest eenighe Duynkerckers moghten uytcomen, dezelve met eenige scheepen haer bij te voeghen, zullen vervolgen ende haer alsdan onder de visserije sullen mogen begheeven tot derzelver defentie sonder alsdan langer onder den admirael te staen.

4. Van gelijcken rapport gedaen weesende van de questie die daer is tusschen de stadt Dordrecht ter eenre ende die van Haerlem ter andere zijden, noopende ’t stellen van een extra-ordinair bewinthebber in de Oostindische Compagnie, ’twelck de heeren van Dordrecht sustineerden haer recht te weesen daervan zij in possessie waeren ende dat de vergaderinge als partije weesende daerinne nyet en vermoght te decideren; hadde yemant wat te seggen, men moght haer voor de justitie roepen ende nergens elders, daertoe zij met grooten ijver concludeerden. Die van Haerlem ter contrariën deduceerden schrifftelijk dat die van Dordrecht nyet anders als opten naeme van de provintie van Hollandt ende als weesende de voorsittende stadt oock opte recommandatie van dezelve deesen bewinthebber hadden becomen ende dat oversulcx denzelven nyet anders als voor een provintialen bewinthebber, gelijck andere buytenprovintiën meede doemaels is toegestaen geweest, conde werden gehouden, deur tourbeurten mitsdien plaetse hebben ende alsso deur ’t overlijden van de bewinthebber van Dordrecht haer de naeste plaetse toecompt, versochten datte zelve alsso bij de vergaderinge verstaen, in allen gevalle datt alles in zijn geheel moght werden gelaeten totdat in de zaecke soude zijn getermineert ende bij geen provisionele dispositiën eenige prejuditie gegheeven.

Is nae deliberatie verstaen dat twee zaecken alhier in consideratie quaemen: te weeten ten 1en off de stadt Dordrecht dit recht van een bewinthebber te stellen voor haer eygen hoofft ende privative is competerende offte nyet, ende ten 2en off de heeren Staten maght hebben omme daerinne te decideren ende alsso dit laetste poinct eene prejuditiale questie is, daer eerst in dient getermineert, ’twelck sonder examinatie van stucken nyet geschieden can, is goedtgevonden dat ten zelven eynde deur gedeputeerden alvooren alles zal worden geëxamineert ende daervan rapport gedaen.

5. Gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden op ’t intrecken van de assignatiën aen de voerluyden ende eenige steeden ten aensien van de verschoten servijsgelden opte verpondinge lestmael deur ordre van de vergaderinge gegeeven, die verclaerden dattet zelve wel goedt ende dienstigh weesen soude om de ordre op ’t stuck van de affectatie genomen te beeter te connen onderhouden ende naecomen, maer dat zij bevinden dattet zelve in deesen effenwel nyet geschieden can, ten waere men haer in handen stelde een somme van 68.000 [£], soveel deese assignatiën bedraegen, sonder welcke de luyden haer assignatiën nyet en souden willen restitueren. Is nae deliberatie goedtgevonden datte genomen resolutie zal werden geobserveert ende omme ’tzelve te connen doen dat ordre zal worden gestelt dat deese 68.000 £ becomen ende aen de heeren Committeerde Raden ten fine als vooren sullen werden gefurneert.

6. Opte ordonnantie van ’t bestiael ende gemael bij de heeren van Rotterdam meede verscheyden correctiën voorgeslaegen weesende die de heeren Committeerde Raden nyet ondienstigh oordelden, wierden effenwel bij Amsterdam ende verscheyden andere leeden verscheyden consideratiën tegens gemoveert, waeromme goedgevonden is dezelve vooralsnoch in bedencken te houden.

7. Ende is voorts meede vastgestelt dat tegens ’t eynde van de toecomende weecke alle vacante officiën begheeven ende nominatie van zal werden gedaen; werdende de leeden versocht tegens denzelven tijdt meede gereet te willen zijn.

Zaterdag 10 juli 1638 nanoen

Vacantie.

Zondag 11 juli 1638

Was’t Sondagh.

Maandag 12 juli 1638

Requesten van cleyn gewichte.

Dinsdag 13 juli 1638 voor- en nanoen

8. Bij de heeren Gecommitteerde Raeden rapport gedaen weesende van ’t verschil datter is tusschen de oude ende nyeuwe scheepen van Wassenaer belanghende de collecte ende affterstal van de verpondinge eenen jaeren herwaerts, is verstaen ende goedgevonden dezelve heeren te versoecken om te dienen van hunnen advijse wat expediënt zij meenen dat tot besleghtinge van deese questiën voorgeslaegen soude mogen werden omme daervan te rapporteren om naerder op gelet te mogen werden.

9. Daernae is geleesen zeeckeren missive van de heeren Staten-Generael van den 8en julii lestleeden geaddresseert aen de vergaderinge, bij dewelcke de heeren Staten serieuselijck werden versocht te willen verstaen totte verpachtinge van de convoien ende licenten in ’t geheel tot weghneeminge van de disputen onderlinge ontstaen ende den meesten dienst van den lande. Is meede geleesen de missive van Zijn Hoogheyt meede van den 8en julii, te kennen gheevende het misnoegen dat Zijn Ed. Ho. heefft over de miscontentementen op dit stuck tusschen de provintiën gevallen ende versoeckende van gelijcken dat tot beslechtinge van alle dezelve totte generale verpachtinge van ’t middel soude moghen werden verstaen.

Is per occasie van deesen in deliberatie geleyt het 2e point van de beschrijvinge spreeckende van de generale verpachtinge van ’tzelve middel ende sijn de leeden versocht haer daerop naerder te willen openen. Dan ’t meerendeel verstaende alvooren in deesen te treeden, dat best was dat deur voorghaende gecommitteerden de reedenen pro et contra dienende naerder souden mogen werden geëxamineert, alsmeede de missive van Zijn Hoogheyt ende gedient van hunnen advijse wat zij meenden best te sullen zijn, alsmeede wat antwoordt Zijn Hoogheyt opte gemelte brieven toe te voegen, is in dier voegen eyntelijcken geconcludeert geweest.

10. Daernae geresumeert weesende de correctiën bij de heeren van Rotterdam gemoveert opte ordonnantie van ’t bestiael om de dorpen daertoe te houden dat geen meer vleesch noch speck souden mogen slaghten als tot haer consumptie noodigh is, sonder yet in scheepen off steeden te mogen vercoopen off verhandelen.

Alsmeede op ’t gemael om de inbrengers van broot, bischuyt ende meel uyt andere plaetsen vandaen daertoe te houden dat attestatie verthonen van den pachter haerder residentie in Hollandt ende Westvrieslant, dat aldaer woonachtigh zijnde den impost betaelt is, ende bij gebreecke dat anderhalven impost sullen moeten betaelen om alsso het Uytersch geback te beeter te connen affterhaelen. Verstonden verscheyden leeden dat de ordonnantie van deese zaecke eenighsints is spreeckende ende dienthalven gevolght can worden, maer voor soveel dezelve correctiën eenige nyeuwicheyt meedebrenghen, dat best weesen soude ’tzelve te brenghen in poincten van beschrijvinge om met volle kennisse van zaecken in gedisponeert te mogen werden. In welcker voeghen oock eyntelijcken geconcludeert is geweest.

11. Meede geresumeert weesende het 6e point om den impost van de 2 stuyvers opte bieren tot 6 stuyvers ende de scheepsbieren van 12 tot 30 de tonne te beswaeren, worde ’tzelve bij Haerlem ende Goude in ’t geheel affgeslaegen ende hadden oock meest alle leeden geen inclinatie totte verhoginge van de 2 stuyvers; maer belanghende de scheepsbieren meenden de heeren van Delfft ende Amsterdam dattet zelve conde toegestaen worden als alle de provintiën daertoe eenpaerichlijck conden verstaen. Verscheyden leeden excuseerden de buytenduynsbieren, maer belangende de binnenscheepsbieren dewijl door dezelve veele frauden werden gepleeght, vonden nyet ongeraeden dat men volgens den voorslagh die op 30 stuyvers soude verhoogen. Dan de leeden in haer advijsen alsso variërende heefft geen andere conclusie genoomen connen werden als tot resumptie.

12. Opte excusen van den raedtsheer De Wael van opte synode van Zuyd-Hollandt nyet te connen vaceren volgens de commissie op hem gegeeven vermits op een revisie in Zelant tevoren gecommitteert is, die eerstdaeghs zal dienen, is in zijn plaetse gecommitteert den heere raedsheer Loenius.

13. Is gedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genomen ende daerbij gebleecken dat die van Alckmaer in plaetse van de affgaende tot admiraliteyt in ’t college van Westvrieslandt ende Noorderquartier hadden gecommitteert eenen Cornelis Jansz. Nierop; dat Paulo Peltz bij de Generaliteyt gecommitteert was om als commissaris in Polen de zaecken van ’t landt te benairstighen totdatt opte ambassade naerder ordre soude zijn gestelt; datte heeren Committeerde Raden gecommitteert zijn om met de aldereersten een instructie voor de gedeputeerden ter Generaliteyt in te stellen; datte waertgelders van ’t verleden jaer uyttet haertsteedegelt ende het cort uytte 200en penning sullen werden betaelt; dattet cooper in ’t ’s landts magasijn geleegen hebbende alreede in ’t giethuys gebracht is om Sijn Hoogheyt in aller haest weeder te doen voorsien mette stucken bij Calis verlooren; dat oock Committeerde Raeden last hebben om uyttet ’s landts magasijn wapenen voor 2 à 3000 van onse gedevaliseerde soldaten te senden in ’t leeger mits datte zelve op ’t bequaemste aen de capiteynen sullen werden gecort; datten keyser Ferdinand de Derde aen Zijn Ma.t van Denemercken geschreeven heefft dat hij tevreeden is Oostvrieslandt van zijn guarnisoenen te ontslaen mits dat daertegens meede ’tzelve landt van alle andere uytheemse soldaten ende guarnisoenen souden werden ontleedight. Ende zijn alle dezelve resolutiën gehouden voor geresumeert ende gearresteert ende is teffens goedgevonden den heeren Committeerde Raden aen te maenen om de instructie voor den gedeputeerden ter Generaliteyt beraempt te voltrecken so haest doenlijck zal zijn; dat men meede precyse opte gesette uuren voor- ende naernoen sal compareren ende alle pointen van beschrijvinge eens deurloopen om te sien wat daervan zal weesen te verwachten ende daertoe met alle middelen de handt te bieden.

14. Bij den gedeputeerden in de zaecke van Jan Claesz. van Vollenhove, pretense pachter van de convoien ende licenten bij de heeren Committeerde Raden geapprehendeert doch uytgebrocken, rapport gedaen weesende van de excessen bij denzelven gepleeght ende hoe dat denzelven in zijnen pacht t’eenemael ter quader trouwen geverseert ende soveel als roverije ende dieverije beghaen hadde, de aengehaelde goederen in betaelinge aen zijn gestelde ontfangers ende cherchers geevende tot voldoeninge van haer tractament voor ende aleer d’zelve bij sententie confiscabel zijn verclaert ende andere excessen meer, daervan mits desselffs ontvluchten geen behoorlijcke satisfactie can werden becomen, meenden effenwel dat men den fiscael van Hollandt alwaer ’t faict gepleeght is, behoort te lasten om tegens hem te procederen bij indaginge ende in voegen als hij tot conservatie van ’t recht van ’t landt zal bevinden te behoren, ende belanghende de aengehaelde goederen die noch in weesen mogen sijn, dat de Admiraliteyt tot Amsterdam meede behoort gelast te worden te inquireren nae de gelegentheyt van de zaecke ende daerinne recht ende justitie te administreren so dat behoort.

Is bij de leeden eenparich met dit advijs geconformeert, doch alsso Zijn Hoogheyt bij de gedeputeerden ter Generaliteyt van de andere provintiën qualijcken geïnformeert is van de reedenen waerom deesen pretensen pachter soude sijn gevanghen, is meede goedtgevonden dat bij de gemelte gecommitteerden zeeckeren missive aen Zijn Hoogheyt zal worden ingestelt ende dezelve van de waere gelegentheyt nae behoren geïnformeert ende daervan rapport gedaen zijn, dat alsdan opte approbatie nae behooren zal worden gelet.

15. Die van Amsterdam proponerende dat zeer considerabel is om ’t middel van de bieren in haer stadt jaerlijcx ontrent 6 à 700.000 £ renderende voor een geheel jaer te verpachten ende nyet wel geloofflijck dat suffisante pachters sullen worden gevonden, de rantsoenen zelffs in de 30.000 £ sullende bedraeghen ende off daeromme nyet beeter weesen soude te volgen den ouden voet, is nae deliberatie nyet goedgevonden van de voorgaende resolutie die alreede eensdeels beghonnen is te desisteren, maer een preuve te neemen wat vordel uyt deesen zal weesen te verwachten.

Woensdag 14 juli voor- en nanoen en Donderdag 15 juli 1638 voornoen

16. Den heere Vosberghen van Zelandt versoeckende ordre tegens wat tijt deese vergaderinge de gedeputeerden van Zelant hier souden begheeren om naerder te besogneren op ’t last- ende veylgelt tot meerder verzeeckeringe van de zee, is verstaen hoe eer hoe liever ende dat hem ’tzelve voor antwoordt zal werden toegevoeght, mits dat interim meede affgedaen zal worden het grieff dat tusschen de steeden van deese provintie belanghende de directie van de penningen ende equippage van de scheepen is uytstaende.

17. Op ’t vorder versoeck van denzelven heer Vosbergen ten eynde tot bevorderinge van ’t besogne van den XIXen der Westindische Compagnie jegenwoordigh in Zelandt vergadert, haer boven ter Generaliteyt de handt gebooden mocht werden ten eynde vandaer gedeputeerden derwaertaen mochten ghaen, die sulcx weygheren solange die van Zelandt haer nyet en sullen hebben geconformeert mette leste resolutie op ’t openstellen van den handel ghenoomen; dat effenwel het hardebollen ondienstigh is ende in de zaecken van de Compagnie groot hinder ende nadeel soude connen geeven ende daerom het compareren best is, nyet twijffelende off de zaecke zal daer met gemoede connen werden getroffen.

Is nae deliberatie goedtgevonden alvooren hierop te verstaen de consideratiën van de gedeputeerden van deese provintie ter Generaliteyt om alsdan naerder op gedisponeert te werden.

18. Op ’t versoeck van burgermeesteren van Rotterdam is verstaen dat brieven vanwegen deese vergaderinge sullen werden geschreeven aen de magistraet van Bergen op Soom ende de gedeputeerden in ’t leeger ten eynde het opcoopen van de Hollandtse biervaeten aldaer gepleeght, volgens het placcaet met allen ijver magh werden geweert.

19. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 3e point om de nyeuw ingesteecken warmoeslanden à l’advenant de andere te doen betaelen, te vinden bij verpachtinge volgens het overgesonden concept, vonden eenige leeden ’tzelve nyet ongeraeden maer meenden dat ditzelve nyet wel bij verpachtinge maer beeter bij collecte soude connen werden gevonden; andere wilden alvoren de doleantiën affgedaen hebben, sodat eyntelijck nyet anders geconcludeert heefft connen werden als datte vorige leeden eens naerder examineren sullen off dit middel beeter bij collecte off verpachtinge sullen connen werden gevonden ende daervan dienen van hunnen advijse.

20. Op het 4e point om te vinden 200.000 £ tottet leggen van 2 forten voor Breda, worde ’tzelve alsnoch bij Haerlem ende ons om de schaersheyt van penningen ende dat die tot reparatie van de fortificatiën der frontieren nodiger waeren geïmploieert; andere consenteerden in ’t versoeck maer wisten geen penningen aen te wijsen waeruyt ’tzelve te vinden. Sodat eyntelijck geresolveert is dit point voor geconsenteert ter Generaliteyt in te brenghen om de provintiën tot gelijck consent te beweeghen ende dat hierentussen de heeren Committeerde Raden sullen werden versocht aen te wijsen waer ’tzelve bij deese provintie haer quote aenghaende sal connen werden gevonden; die van Haerlem dezelve resolutie tegenspreekende, is effenwel daerbij gepersisteert.

21. Op het 5e point om in plaetse van ’t hoygelt te consenteren in de verhooginge van ’t oirgelt ende hoorngelt met 1/3 part, waeren meest alle leeden difficijl om de groote beswaernissen die opte landen staen, tot welckers last dit bij reflexie soude moeten redunderen; heefft daeromme opgehouden moeten werden in bedencken.

22. Op het 6e point van de verhoginge van de impost opte bieren van 2 tot 6 stuyvers ende voorts van de scheepsbieren van 12 tot 30 stuyvers, conden de meeste leeden geensints verstaen in de verhooginge van de 2 stuyvers, veele oock nyet totte bieren buytensduyns, maer verscheyden totte verhoginge van de bieren opte binnenscheepen inclinerende. Is verstaen dat point effter eens hervat te sullen werden, werdende de leeden versocht haer daerop naerder te bedencken.

23. Op het 7e point van eenen impost van den 16en penning te vinden opte huyden ende vellen conden de heeren van Leyden ’tzelve geensints goedtvinden omdat daerdeur de inlandse draeperyen daeraen dependerende grootelijcx souden werden gediverteert; andere verstonden dat metten impost van ’t bestiael de beesten genoch hadden te gelden ende dat daerom de binnenlandsche huyden nyet meer beswaert conden werden. Ende de buytenhuyden aenghaende, dat die nyet als in de convoien souden connen werden beswaert; dat de Generaliteyt ende nyet eygenlijcken deese provintie souden raecken ende oversulcx weynigh off nyet te verwachten, sodat eyntelijck geconcludeert is datte vorige gedeputeerden alvooren eens sullen examineren off opte buytenhuyden ende vellen den impost nyet soude connen werden gepractiseert ende daervan rapport te doen.

24. Den heer van Duyckenburch, heer van Lis, als man ende vooght van Florentina van Mathenes, zeeckere willige condemnatie over de questiën belangende de erffenisse van eenen joncker Johan van Mathenesse nae submissie aen eenige arbiters gedaen, buyten zijn weeten ende kennisse tot zijnen laste becomen hebbende ende versoeckende een mandament tegens de voors. gedecreteerde willige condemnatie ende cassatie van ’tzelve decreet mette clausule van relieff voor soveel des noot zij ende mandament van reductie in forma mette clausule van inhibitie ende committimus aen dengheenen dien ’t behoort. Is nae deliberatie goedgevonden dit versoeck deur eenige rechtsgeleerden uytte vergaderinge te committeren alvooren te doen examineren om te dienen van hunnen advijse. Werdende hiertoe gecommitteert een van de heeren van Dordrecht, Haerlem, Delfft, Leyden, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn.

25. Den ontfanger Reael van Amsterdam 17 jaeren langh het landt getroulijcken gedient hebbende, is op zijn versoeck toegestaen acte van survivance opten persoon van doctor Johannes Uyttenbooghert zijn neeff om nae zijn doot bij denzelven geadministreert te worden.

26. Daniël van Alphen ontfanger van de gemeene middelen tot Leyden 18 jaeren het comptoir getrouwelijcken bedient hebbende, is op zijn versoeck toegestaen acte van resignatie om ’tzelve zijn ampt bij gelegentheyt te moghen resigneren op zijn zoon Sijmon van Alphen, onvermindert de resolutie opte resignatiën genomen, bij eenighe leeden geürgeert.

27. De heeren van de Reeckeninge notificerende dat het vergheeven van ’t ontfangerschap van de exploicten van ’t Hoff Provintiael alsmeede van de conventen ende conventuale goederen van Den Haege ende Haeghambacht aen de hoogheyt van de vergaderinge is dependerende, op welckers name oock de commissie voor deesen is gedepescheert ende dat dien nyettegenstaende de heeren Committeerde Raden onderstaen om bij resignatie dezelve ampten te vergheeven, dat haer nyet toe en compt, waeromme zij de vergaderinge daervan zijn adverterende. Ende is nae deliberatie goedtgevonden datte consideratiën van de heeren Committeerde Raden op dit stuck alvoren eens sullen werden gehoort.

28. Den vice-admirael Witte Witters. notificeerde dat het schip De Bul, ’t schip De Eendracht ende noch een schip van Amsterdam met 2 fregatten gereet waeren nae de cust te ghaen, datt noch 2 fregatten ijder nae 14 man waeren wachtende ende dan meede gereedt souden sijn; datte twee roei-jachten over 14 daegen claer souden sijn, versoeckende dat volck, munitie ende vivres bij de directeurs intijdts verschafft moghten worden om van dezelve den behoorlijcken dienst te trecken; ende alsso den admirael een goedt getal scheepen die alreede vuyl zijn zal moeten opsenden ende wel nodigh andere in plaetse datelijcken bij hem diende te hebben om de Duynkerckers tot 30 ende meer in ’t getal gereedt leggende om uyt te loopen te beeter te connen innehouden off afftervolgen; so versocht hij meede datte scheepen die de Oostindischvaerders geconvoieert hebben ende nu in sijn so men seyt, voor een corten tijdt den admirael souden connen werden bijgevoeght. Waerop gedelibereert zijnde ende verstaen weesende dat vijff scheepen van ’t landt, 2 van de Compagnie ende 2 gehuurde dit convoy hadden gedaen, is verstaen dat men ter Generaliteyt zal innebrenghen datte Admiraliteyten respective ende de bewinthebbers tot Amsterdam mogen aengeschreeven worden om voor een corten tijdt haer scheepen ten eynde etc. opte cust te senden, mits datte Compagnie de montcost ende maentgelt aen de convoien weeder zal mogen corten ende dat oock de gehuurde scheepen, is ’t doenlijcken, daeronder mogen werden beghreepen.

29. Geleesen weesende de rescriptie van de Admiraliteyten tot Rotterdam opte requeste van den admirael Dorp ende den vice-admirael Lyeffhebber, d’eene een somme van ƒ 37.399 £, d’ander ƒ 24.630 £ over affterstallige maentgelden ende costgelden noch pretenderende, ende verhaelende dat sij meenden, dewijl de ordonnantiën bij dezelve becomen opte monsterrollen gemaeckt zijn, dat zij daeromme sowel als andere behooren betaelt te worden ende geen onderscheyt connen vinden. Is nae deliberatie op deese zaecke verscheydentlijck gediscoureert ende eyntelijck geconcludeert dat deur eenige uytten heeren Committeerde Raden ende uytte vergaderinge te deputeren dit stuck eens naerder zal werden geëxamineert, omme te tenteren off nyet mette zelve eenigh accoordt soude connen worden ingegaen als mette capiteynen opte rivieren is geschiet, ende daervan rapport gedaen om naerder in gedisponeert te worden. Wordende beneffens de heeren Committeerde Raden hiertoe versocht een van de heeren van Dort, Haerlem, Leyden, Amsterdam, Alckmaer, Hoorn ende Medenblick.

30. Gehoort zijnde ’t advijs van de heeren Committeerde Raden belanghende de prolongatie van de executie aen de pachters op ’t innen van de imposten te mogen gheeven, is verstaen te persisteren bij de ordonnantie van 4 maenden, mits dat bij de heeren Committeerde Raden respective d’zelve tot discretie noch met 2 maenden sullen mogen worden verlenght ende verdere nyet.

31. Het 8e point om een impost te vinden opte comptanten ende het 9e om 100.000 £ te vinden bij tauxatie van de winckels over de goude ende zijde laeckenen meede in omvraeghe gebracht weesende, heefft om de meenighfuldige difficulteyten ter contrariën geen resolutie inne genomen connen worden, maer zijn opgehouden in resumptie.

32. Den ambassadeur Joachimi bij brieven van den 6en julii uyt Engelandt adviserende dat eenen Nicolaes Polhil brieven van repressaliën van den coningh tegens de ingeseetenen deeses landts becomen hebbende, alreede in zee gegaen is met 2 scheepen van 24 à 26 stucken ende datten zelven met noch eenen anderen met noch vier scheepen mede met 24, 26 à 28 stucken gemonteert gereet leggen om uyt te ghaen om haer advantage opte scheepen deeser landen te becomen; datte voors. eerste scheepen alreede een Amsterdamse fluyt aengehaelt hebbende, hij met zijn intercessie die vrij becomen heefft, omdatte zelve weynigh importeerde ende apparentelijck de Engelssen nyet costelijck genoch is geweest, doch dat vandaegh te dagh vorder schade te vreesen is ende daerom wel wenschten dattet gedreyghde quaet eer ’t verder ghaet, moght werden voorgecomen. Is nae deliberatie goedtgevonden dat vorige gedeputeerden opte Engelsse zaecken dit point eens naerder sullen examineren ende met malcanderen is ’t mogelijcken voorslaen ende beraemen eenige middelen die tot weghneeminge van deese gedreyghde onheylen sullen mogen dienen ende daervan rapport te doen.

33. Geleesen weesende ’t advijs van den Hove provinciael ende van de heeren van de Reeckeninge op ’t versoeck van de heere fiscael Kindschot om van zijn ampt dat hij nu 25 jaeren bedient heefft ontslaegen te werden, van inhoude dewijl denzelven fiscael een zeer bequaem ende eerlijck man is, vroom van gemoedt, die de justitie tot noch toe wel gedient heefft ende dien zij nyet wel connen missen, dat men daerom met hem in handelinge souden mogen comen ten fine van continuatie in zijn dienst, te meer dewijl anders met die van Zelandt op ’t suppleren van dezelve plaetse geschapen zijn te sullen comen in groote contentie. Is nae deliberatie geoordelt de reedenen bij ’t advijs geallegeert nyet suffisant te zijn om yemant tegens zijn danck in eenige bedieninge te houden ende dat daerom den fiscael Kindschot werdt geconsenteert te mogen doen wat hij tot zijnen meesten oirboir geraeden vinden zal, werdende vorders de heeren van de Reeckeninge versocht te willen adviseren in wat voeghen de vacante plaetse mettet minste misnoegen van de provintie van Zelandt weeder soude mogen werden voorsien.

34. De gedeputeerden geweest zijnde opte inspectie van den Neederrhijn ende IJsel, verclaeren den zelven deurgaens van Schenckenschants aff gepeylt ende bevonden te hebben dat so den Rhijn als de IJsel op sommighe plaetsen boven 5 à 6 roeden breedt is, gecauseert deur verscheyden hooffden bij d’een ende d’ander aldaer geslaeghen tot vermeerderinge van den aenwassen voor haer landen geleegen, dat oock veele ende verscheyden plaetsen in beyde rivieren boven 3½ voet nyet diep zijn, daer den viant temet is overgecomen ende noch gestadigh is dreyghende om over te comen; dat oock aen d’een sijde van Schenckenschants de riviere meest droogh ende nauw werdt ende boven een groote plate groeyt, daerdeur ’tzelve fort geschaepen is met verrassinge offte gewelt zeer lichtelijcken in handen van den viant te sullen vallen so daerinne nyet behoorlijck werde voorsien. Hierop gedelibereert zijnde zijn de gedeputeerden voor haere moeyten bedanckt.

35. Opte aenschrijvinge van de heeren Staten-Generael ten eynde de respective provintiën wilden furneren de wapenen bij de soldaten op elcken repartitie, opte retirade van Callo verlooren, is nae deliberatie goedtgevonden datte heeren Committeerde Raden van deese provintie aen de soldaten op haer gerepartieert sullen verstrecken ende uyttet ’s landts magasijn voorsien de wapenen, mosquetten, piecken, harnassen, bandeliers ende zijdgeweeren totte zelve van nooden ende dat dezelve aen de capiteynen op behoorlijcke termijnen sullen werden gecort.

36. Den resident Cracouw bij brieven van den 7en julii uyt Hamburch notificerende datte handel tusschen de ambassadeurs van Vranckrijck, Engelant ende Sweeden alreede is beghonnen ende dat hij daerbij versocht zijnde de volmachten ende procuratiën overgeleevert ende gewisselt zijn ende dat de zijne meede versocht zijnde hij dezelve nyet en heefft connen exhiberen, ’twelck bij de voors. ambassadeurs sonderlinge van Vranckrijck ende Engelant seer qualijcken genomen wierde; datten ambassadeur van Engelandt oock aldaer geëxhibeert heefft het tractaet tussen Vranckrijck ende Engelandt so opte ligue offensive ende defensive als van assistentie ende subsidie gemaeckt ende rondelijcken verclaert so wij ons in deese handelinge tegens den keyser meede conden voeghen, dat wij het meeste vordel daervan trecken souden deurdien alle questiën in Engelant tegens deesen Staet daermeede souden comen te cesseren ende datten coningh daerenboven met 30 capitaele scheepen tot affbreuck van de Spaenssen in zee soude ghaen ende andere beloffen meer, versoeckende daeromme dat deese zaecke alhier hervat ende, soo ’t geraden is, hem naerder procuratie magh werden toegesonden. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden alvoren in deesen te treeden datte vorige leeden op dit subject gecommitteert, sullen worden versocht op te soecken de retroacten ende wat in deese zaecke lestlijcken gedaen magh zijn ende daervan rapport te doen om naemaels op gelet te werden.

Donderdag 15 juli nanoen en Vrijdag 16 juli 1638 voornoen

37. Pieter van Heufft cum sociis, binnenschipperen van Rotterdam, haer scheepen bij Callo verlooren hebbende ende versoeckende daervan satisfactie ende betaelinge, is goedtgevonden deese requeste te stellen in handen van den Raede van State om te dienen van hunnen advijse wat in gelijcke ongeleegentheeden voor deesen gepractiseert is ende wat sij oordelen dat in deesen gedaen zal dienen te worden, om alsdan naerder inne te resolveren.

38. Op het 10e point om alsnoch eyntelijcken de verantwoordinghe van de vijff spetiën in practijcque te brenghen, is nae deliberatie goedtgevonden aff te wachten het rapport van den Raedt van State wat in deesen bij haer gedaen ende gebesogneert magh zijn.

39. Belanghende ’t 11e point omme yet te vinden uytte gorssen ende slijcken ende specialijck die van der Dussen tot ontlastinge van ’t landt alsmeede omme de verpande goederen eenighsints meer te beneficiëren, worde verstaen dat deur vorige deputeerden het besogne hervat ende naerder rapport alvooren van soude worden ghedaen.

40. De heeren burghermeesteren van Den Briel is toegestaen om reedenen bij haer gealligeert continuatie voor vier jaeren van een somme van ƒ 6800 £ tot uytcoop van de oortjes van den turff bij haer aen ’t landt laeten volghen, onderhoudinge van haer fortificatiën ende meede tot sustentatie van veele armen ende weeskinderen bij ende van Engelssen haer naegelaeten, haer voor deesen geaccordeert.

41. Tot commissarisen over de aenstaende verpachtinge van de ghemeene middelen zijn gecommitteert als volght:

in ’t quartier van Dort: Rotterdam, Hoorn

Haerlem: Dort, Alckmaer

Delfft: Amsterdam, Enckhuysen

Leyden: Delfft, Gorchem

Gorchem: Leyden, Goude

Briel: Schoonhoven, Purmerende

Alckmaer: Edelen met een van de Committeerde Raeden van ’t

quartier

Eylanden: Haerlem met een van de Committeerde Raeden van

’t quartier

42. Den heer grave van Culenburch binnenstaende claeghde over de invasie ende gewelt bij den heeren van Utrecht op zijn bodem tegens zijn wil ende danck mettet vergraeven van zeecker buytengors ende legghen van zeecker crebbinge in de Leck tot nadeel van zijne landen ende aenwassen, hem aenghedaen, daerinne zij haer oock armata manu tegens hem hebben gemaincteneert; sulcx dat hij nyet machtigh zijnde ’tzelve gewelt te weeren ende effenwel voor hem onverdraeghelijck zijnde, hem geaddresseert heefft ter Generaliteyt ende aen Zijn Hoogheyt ten eynde dezelve overlast ende gewelt geweert ende deur tusschenspraecke off decisie van dezelve geaccommodeert ende weghgenomen soude mogen worden; dat dienvolgens Zijn Hoogheyt met eenige geassumeerde heeren deese zaecke bij Staten-Generael aenbevolen ende gerecommandeert weesende, de heeren van Utrecht daermeede gheen contentement neemen, maer t’eenemael weygherigh zijn te volghen de resolutie deesen aenghaende ter Generaliteyt genomen. Versocht daeromme datte gedeputeerden van deese provintie moghten werden gelast hem de behulpsaeme handt te bieden ende de zaeke daernae te beleyden datte heeren van Utrecht geduurende haer questie alles moghten laeten in zijn geheel so het tevooren was ende daerbeneffens dat de saecke, off aen Zijn Hoogheyt met eenige te assumeren heeren, offte aen de Staten-Generael, offte aen eenighe neutrale collegiën van justitie moght werden verbleeven. Waermeede vertreckende, is de vorder deliberatie tot op een ander tijdt uytgestelt.

43. Daernae in deliberatie geleydt zijnde het 24e point van ’t vergheeven van de president- ende griffiersampten in den Hogen Rade, worde goedgevonden die zaecke uyt te stellen totdat de heeren van Zelandt souden weesen aengecomen.

44. Dan belanghende suppletie van de twee vacante raedtsheerschappen is verstaen dat men daermeede voortvaeren zal ende sijn dienvolgens daertoe genomineert ende voorgeslaegen:

burgermeester Johan van Foreest met

19

den advocaet Opmeer van Amsterdam met

17

den casteleyn Ricxen met

15

den advocaet Sicxti met

15

den secretaris van Rotterdam Berlicom met

14

ende den advocaet Vooght met

13

stemmen, in plaetse van Casenbroot ende Van den Honert.

45. Belanghende ’t 25e point van de vacante raedsheerschappen in den Provintialen Raede deur ’t overlijden van den heer De Witte ende Van der Meer is meede goedtgevonden te comen totte suppletie ende zijn bij meerderheyt van stemmen daertoe voorgeslaegen ende genomineert:

den secretaris Bosvelt met

19

den advocaet Graswinckel met

17

den advocaet De Backere met

7

den advocaet Francken met

16

den advocaet Crafft met

16

den burgermeester Audesteyn met

14 stemmen.

46. Noch zijn voorgeweest eenige particuliere zaecken van cleynen gewichte, daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

Vrijdag 16 juli 1638 nanoen

47. Is in deliberatie geleyt het 26e point van beschrijvinge spreeckende van de nominatie ende electie van een ander persoon tottet vacante ampt van Coolwijk, daertoe bij meerderheyt van stemmen eerst voorgeslaeghen zijn den burgermeester Schilperoirt, den advocaet Schilder ende Reyer van der Burch, ende uytte zelve nae geëligeert den burgermeester Schilperoirt.

48. Daernae is in deliberatie geleyt het 27e point om te procederen tot nominatie van drie personen tottet vacante rentmeesterschap van Noord-Hollandt in plaetse van Luchtenburch ende zijn dienvolgens toe voorgeslaegen ende genomineert:

mr. Franck van der Meer met

16

den pensionaris Nieupoort met

15

ende den soon van Foreest met

12 stemmen,

welcke nominatiën Zijn Hoogheyt bij missive souden werden bekentgemaeckt om uytte zelve 4 tot raedsheeren ende een tot rentmeester geëligeert te worden.

49. De heeren burgermeesteren van Muyden versoeckende sodanige somme van 3341 £ als zij aen servijsen ende verschoten penninge aen ’t landt ten affteren sijn, te mogen corten ende rescontreren aen haere verpondinge, is ’tzelve versoeck nae deliberatie affgeslaegen, maer effenwel verstaen dat de heeren Committeerde Raden uyt andere penningen haer in handen te stellen de presente schult sullen voldoen.

50. Noch zijn voorgeweest verscheyden particuliere zaecken daerinne nae geleegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.

Zaterdag 17 juli 1638 voornoen

51. De heeren Committeerde Raden binnenstaende remonstreerden claeghlijcken de groote ongeleegentheyt daer zij in steecken vermits de excessive schaersheyt van ghelt ende den ongeloofflijcken aenloop van betaelinge die zij nyet langer van haer halssen connen schuyven.

Segghen dat geen waegens in ’t velt hebben connen krijghen sonder de voerluyden de anno 1635 contentement met assignatie opte verpondinge van ’t jaer 1636 ende 1637 te doen, daertoe zij opte instantiën van Zijn Hoogheyt die geen ander uytcomste mede conde vinden, zijn genecessiteert geweest. Waerdeur de verpondinge de genegotieerde 400.000 £ tot deese voerluyden toegestaen, schoon geremplaceert zijnde, noch wel bij de 300.000 £ tecort sal comen, dat de rentheffers offte de soldaten opte zelve geaffecteert sullen moeten missen tenzij op ’t spoedighste gerestitueert werde; dat daerbeneffens de schippers van ’t verleeden jaer off de steeden die ’t haer verschoten hebben noch ten affteren comen stijff 200.000 £; datte ongerepartieerde ende gerepartieerde doch onbetaelde troepen moeten he[bben] om haer wat te stillen tenmintsten een maent soltz, bedraegen 300.000 £; dat in ’t leeger noch op ’t spoedighste sullen moeten senden 50.000 £; dat tot incoop van de wapenen voor de gedevaliseerde troepen bij Callo tenmintsten hebben moeten 30.000 £; datten brughmeester in mindering van ’t verleeden jaer tenmintsten 50.000 £ moet gefurneert worden off dat hij geen volck crijghen, noch dienst zal connen doen; dat tot incoop van cruyt, loot ende ammunitie hebben moeten tenmintsten 150.000 £; dat Doubleth voor zijn ordinaris tenmintsten hebben moet 50.000 £; dat aen den Admiraliteyten tot behoeve van de schepen van de Groote ende Cleyne Visserije noch gefurneert moet werden haer bij resolutie toegevoeght ƒ 100.000 £; dat de affgedanckte troepen voor Mastright aengenomen noch behalven de questieuse 150.000 £, van Hollandt moeten hebben 180.000 £; ende omme de troepen opte Fransse penningen geassigneert van deesen Staet los te maecken dat tenmintsten een millioen van nooden is, gelijck in ’t point van uytschrijvinge gementionneert staet; dat Zijn Hoogheyt anderhalff jaer tractament ten affteren is die tenmintsten een halff jaer zal moeten werden betaelt, bedraeghende 42.000 £; datte huysluyden voor Breda gearbeyt hebbende tenmintsten noch is competerende 60.000 £; datt tot turff ende kaerssen van de corps de guarden ende wachthuysen van ’t landt van ’t verleeden jaer bij den ontfanger van der Goude noch geeyscht wordt ƒ 40.000 £.

Bedraeghende alle deese posten tesaemen een somme van 2.332.000 £; weesende daer noch buyten gelaeten allerley militaire tractamenten, servijsgelden, fortificatiën, vivres van de frontieren, oncosten van ambassadeurs, residenten ende agenten, oock van defroiementen; tesaemen een excessive somme bedraeghende, daer zij helder noch penningen toe in voorraedt hebben. Claeghende oock zeer over die van ’t Noorderquartier, dat meestal de genegotieerde penningen onder haer houden ende van ’t jaer 1636 aff tot nu toe noch ten affteren zijn 11 à 1.200.000 £; dat haer zaecken alhier so verset dat zij missende 1/5 part van al ’t incomen, gheen huys langer connen houden. Versochten daeromme serieuselijck dat dit gebreck gerecht ende zij voorts mette geëyschte somme van penningen moghen werden voorsien off dat eerlanghe ’t heele werck opte loop ende in confusie comen zal.

Waerop gedelibereert zijnde is verstaen dat nootsaeckelijck vigoreuse consenten sullen moeten worden gedraeghen ende dat anderssints de saecke nyet te rechten nochte het over hoofft hanghende onheyl aff te weeren is. Werdende de leeden versocht haer opte poincten favorabilijck te doen lasten ende zijn teffens de heeren van ’t Noorderquartier versocht haer nyet te ontrecken de betaelinge van de gemeene lasten van deese provintie ende tot dien eynde te willen furneren de penningen bij haer genegotieert die expresselijcken de heeren Committeerde Raden sijn toegeseyt ende sonder welcke de zaecken alhier moeten vervallen, ’twelck daernae oock de ruïne van ’t ander Quartier nae hem sleepen sal.

52. Op ’t versoeck van de overluyden van ’t drooghscheerdersghilde van verscheyden steeden in Hollandt is goedgevonden te approberen ende werdt geapprobeert mits deesen zeeckere keure bij haer gemaeckt, te weeten dat gheen drooghscheerders eenighen knecht sullen moghen aenneemen die hier te lande gedient heefft, tenwaere dezelve knecht conde verthonen behoorlijck pasport van dat hij met consent ende genoegen van zijn eerste meester was gescheyden, opte peenen daerinne verhaelt.

53. Is gedaen lecture van ’tgunt de heeren Committeerde Raden hadden geconcipieert omme te dienen voor instructie voor den gedeputeerden ter Generaliteyt ende is verstaen datt alle de leeden daervan copye zal worden gegeeven omme d’zelve met haer principalen naerder te communiceren.

54. Op ’t versoeck van den grave van Culenborch omme de handt geboden te worden dat in de questie tegens die van Utrecht neutrale rechters magh becomen ende hierentussen alles gelaeten in state volgens de resolutie ter Generaliteyt genomen, is verstaen alvoren de heeren van Utrecht op deesen eens te hooren.

55. De heeren Committeerde Raden reedenen geevende waeromme het ontfangerschap van de exploicten ende conventuale goederen van Loosduynen bij haer vergeeven was, seyden ’tzelve geschiet te zijn omdat zij bevonden hebben dattet de lest voorghaende reyse bij Committeerde Raden haer predecesseurs vergheeven was, haer effenwel geen partije stellende soo de heeren Staten ’tzelve verstaen bij haer zelffs vergeeven te moeten werden, is nae deliberatie verstaen dattet gunt bij Committeerde Raden is gedaen voor deese mael zijn gangh hebben zal, maer dat in toecomende bij nyemant anders als de Staten zelve deese diensten sullen werden vergheeven.

56. Gehoort het rapport van de heeren gedeputeerden opte questie van den heere van Duyckenborch tegens joncker Johan van Schagen is nae deliberatie goedgevonden dat aen joncker Johan sal werden gegeeven copye van ’t request van den heer van Duyckenburch mette geannexeerde stucken, sonder nochtans de consultatiën die als voor advertissement dienen ende dat hierentusschen gesurcheert werden de proceduren, totdat dezelve heeren gedeputeerden de restrixtie becomen hebbende rapport sullen hebben ghedaen.

57. De heeren Committeerde Raden hebben meede ten hooghsten gerecommandeert dat bij die van ’t Noorderquartier de solliciteurs voor haer affterweesen so met obligatiën als prompte penningen volgens de resolutie ende contract met haer ingeghaen, weesende vanweegen Hollandt de ¾ parten al in obligatiën ende de bedongen gereede somme uyt genegotieerde penningen betaelt; dan is geen ordinaris deliberatie op gevallen.

58. Noch zijn voor geweest verscheyden particuliere zaecken daerinne nae gelegentheydt gedisponeert is, nyet waerdigh om notitie van gehouden te worden.

Zaterdag 17 juli 1638 nanoen

Vacantie.

Zondag 18 juli 1638

Was’t Sondagh.

Maandag 19 juli 1638 voor- en nanoen

59. De impetranten van ’t octroy van de Waterlandse meeren is op haer versoeck toegestaen vrijdom van de verpondinge van eenighe stuckjes oudt landt in haeren ringh binnen gedijckt om dezelve te moghen imploieren tot reparatie ende verhooginge van haere weegen ende dijcken, alles in conformité van de heeren Committeerde Raden van Westvrieslandt ende Noorderquartier.

60. Hubrecht Pietersz. cum socio pachters van ’t brandhoudt binnen Amsterdam van den saeysoene ingegaen 1a aprilis 1636, verclaerden dat binnen Amsterdam opte lenghte van ’t Noords houdt zeeckere oude keure gerenoveert ende bij dezelve gestatueert is dat gheen Noords hout aldaer magh werden vercofft als ’tgunt 2½ voet langh sal bevonden worden, waerdeur verscheyden schippers die anders tot Amsterdam gewoon waeren ’tzelve houdt te lossen, ’tzelve nae Zelant ende andere buytenplaetsen hebben versonden, sodat zij daerover merckelijcke schaede souden geleeden hebben ende noch 1800 £ aen ’t comptoir hebben te betaelen, versoeckende daervan remissie ende atterminatie tot discretie; doch is om de consequentie willen affgeslaeghen.

61. Van de nominatie totte twee vacante raedsheerschappen in den Hooghen Raede, is verstaen dat aen de raeden van ’tzelve college simpele notificatie zal worden gedaen gelijck men verstaet voor deesen geschiet te zijn ende dat uyt die consideratie vermits in haer instructie claer is gestelt, dat haer tegens danck gheen persoon offte personen tot raedt sullen worden opgedronghen.

62. De heere graeve van Culenburch over verpondinge van zijn huys in Den Hage noch tot deesen daeghe toe 1900 £ ten affteren zijnde ende de heer van Brederode uyt gelijcke reedenen een somme van 898 £, ende daertegens bij den ontfanger Kettingh remedie versocht werdende ende geallegeert weesende dat al voor deesen bij missive den grave van Culenburch ende heer van Brederode hierop aengesproken waeren met comunicatie, so in gebreecke bleeven, dat men aen haer tractamenten deese somme corten souden. Is nae deliberatie goedtgevonden de heeren Committeerde Raden te authoriseren om de rentemeesters van deese gemelte heeren voor haer te ontbieden ende uytte zelve te verstaen wat last deesen aenghaende mogen hebben, om nae ghedaen rapport naerder inne gedisponeert te mogen werden.

63. Noch zijn geleesen verscheyden requesten die meest aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

Dinsdag 20 juli 1638 voor- en nanoen

64. Zijn geleesen brieven van Zijn Hoogheyt van den 16en deeses recommanderende ten besten dat vanweegen de Staet aen de landgravinne besendinge moght werden gedaen om dezelve tot continuatie van den oorlogh aen te raeden ende haer volck noch haer forten nyet in handen off dienst van den keyser over te gheeven, ende omme dezelve hiertoe te beweeghen dat men volgens het voorslagh van den Raedt van State haer soude mogen presenteren 100.000 lb. lonten ende 50.000 lb. kruydt. Is nae deliberatie goedgevonden dat vorige gedeputeerden ter Generaliteyt sullen werden versocht een keer nae de landgravinne ten fine voors. te doen ende aen dezelve meede te doen de presentatie vooren gheroert, mits dat dezelve comen zal tot laste van de Generaliteyt.

65. Daernae is ghedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genomen alsmeede die genomen waeren opte leste weecke van de voorgaende vergaderinge, die alle tesaemen daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert, behalven dat Haerlem, Amsterdam ende wij allegeerden noyt consent tot 200.000 £ voor de fortificatiën van Breda gedraegen te hebben; dat oock verscheyden leeden urgeerden dat om te prepareren het werck van de schippers haer scheepen bij Callo verlooren hebbende de heeren magistraten van de steeden behooren versocht ter worden lijste daervan te maecken ende tauxatie te doen doen, terwijl het advijs van den Raedt op alles werdt verwacht. Ende is meede verstaen datte besognes daernae aengeleyt sullen werden dat men toecomende weecke sal moghen scheyden.

66. Uyttet rapport van de heeren Committeerde Raden verstaen weesende dat zij de voerluyden nyet in ’t velt hadden connen krijgen sonder haer den schult van ’t jaer 1635 te voldoen ende dat zij daeromme haer hebben moeten affligeeren opte verpondinge van jaer 1637 ende restanten van ’t jaer 1636, met hoope dat mette genegotieerde 400.000 £ alles soude connen werden geremplaceert; maer dat zij ter contrarie bevinden dat die luyden die servijsen hebben te pretenderen weygeren de wagenaers te voldoen ende pretenderen die schult tegens de verpondinge zelffs te moeten rescontreren, dat een seer groote somme bedraeght, in voeghen dat als deese rescontre aen de verpondinge soude werden toegestaen, noch een somme van 300.000 £ soude moeten werden gevonden om die somme weeder te suppleren, so de militie ende renten daerop geaffecteert sullen werden betaelt. Ende in deliberatie geleyt zijnde watte leeden dienthalven souden connen goedtvinden, wisten de leeden nyet waervandaen dit gelt te vinden ende waeren ongelast tot eenige vorder negotiatie, hoewel anderssints de zaecke nyet onredelijck oirdelden; eenige meenden men hoorde bij de resolutie te persisteren ende naerder in besogne te brenghen op wat voet de servijsgelden best souden connen werden betaelt. Dan is eyntelijck geen resolutie in gevallen.

67. Dan die van Geertruydenberch met haere waeghenvrachten op Noordwijck, Catwijck, Schevelingen ende eenige andere onvermogende dorpen in ’t betaelen van de verpondinge geaffecteert zijnde ende geen betalinge connende becomen, versoeckende mitsdien van elders haer satisfactie gedaen te mogen werden, is nae deliberatie goedtgevonden dat uytte 40.000 £ voor de wagenluyden genegotieert bij de heeren Committeerde Raden haer satisfactie zal werden ghedaen ende datte vordere verstecken van gelijcken nature werden opgehouden in naerder deliberatie.

68. Capiteyn Govert Forens hem mettet verweeren van ’t schip voor Duynkercken aen de grondt geraeckt ende den viant onthouden eerlijcken gequeeten hebbende ende daerover bij de Staten-Generael vereert met een gouden kettingh van 300 £, is in deliberatie geleyt off men om den admirael mette zijne te meer te encourageren tottet inhouden van de Duynkerckers deesen capiteyn nyet en soude mogen vereeren met een medaille off gouden penning van hondert guldens ende de matroosen offte haere weduwen met een maent gagie, is ’tzelve bij alle leeden dienstigh ende geraeden gevonden, mits datte maent gage soude werden gebracht tot laste van de Generaliteyt.

69. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 12e point van beschrijvinge om te consenteren in ’t opleggelt van de graenen, in de booter buytensduyns, in den impost op pick ende teer, conden de heeren van Amsterdam nyet verstaen tottet oplegghelt verder als nae de consumptie; den boter buytensduyns werde de resolutie van Vrieslandt noch naerder op verwacht ende op ’t peck en teer was besogne gedecerneert om den vuuren- ende eeckenbandt te egualeren, sodat alle deese poincten in naerder bedencken zijn gehouden, ende zijn daerbeneffens de leeden versocht het besogne op ’t pick ende teer te willen voltrecken ende daervan rapport te doen.

Woensdag 21 juli 1638 voornoen

70. Die van den Hooghen Raede geen contentement neemende mette simpele notificatie van ’t vergheeven van de raedtsheersampten, maer meenende als men buyten de personen bij haer gerecommandeert wil ghaen, dat men dan volgens het 16e articule van haere instructie haer behoort aff te vorderen haer advijs off de personen haer aengenaem zijn off nyet, in conformité van voorghaende gewoonte ende missiven aen haer geaddresseert, is nae deliberatie goedtgevonden door den raedtpensionaris den voornoemden Raedt te doen aenseggen datte heeren Staten voor dit mael persisteren bij de geschreeven missive bij dewelcke haer het vrij adviseren nyet en wordt ontnomen maer gelaeten, doch in toecomende dat men in ’t aenschrijven volgen zal de oude gewoonte ende gebruyckelijcke stijl ende haer dienthalven allen behoorlijcken contentement zal doen. Daermeede dezelve naemaels contentement hebben genomen mits haer copye van deese resolutie soude werden toegesonden, ’twelck alsso goedtgevonden is.

71. De erffghenaemen van den agent Brederode versoeckende betaelinghe van 2 ordonnantiën ijder van 5000 £, d’eene gesprooten uyt extraordinair oncosten gestelt opte post van deffroiementen, d’ander uyt 2 jaer verloopen tractament, beyde opten staet van oorloge op deese provintie gerepartieert, volgens ’t advijs van de heeren Committeerde Raden ende dienvolgens sodanigh datte betaelinge behoort gedaen te worden so haest penningen in voorraet sullen zijn. Is nae deliberatie goedgevonden de heeren Committeerde Raden te lasten om mette eerste gelegentheyt deese luyden contentement te doen.

72. Op het 13e point van de beschrijvinge om bij tauxatie van de winckels eenen impost te vinden opte suyckeren en syropen ende bij tauxatie over de herberghen een impost opten tabacquen, conden de meeste leeden nyet verstaen dat deesen voet practicabel conde zijn off egual, ende is daeromme dat point opgehouden in resumptie.

73. Het 14e point om een impost te vinden op alle politijque ende militaire ampten tot vendrichs incluys meede in deliberatie gebracht zijnde, verstonden de heeren van Amsterdam dat dit middel voor een groot gedeelte de steeden zelffs raecken soude, die tot haer dienaers reedelijck tractament gestelt hebbende, als daervan yet souden werden gecort ’tzelve soude moeten suppleren, dat haers oirdeels onreedelijck weesen soude; Alckmaer excuseerde het point omdat maer eenige weynige grooten raecken ende nyet importeren soude behalven dat onreedelijck weesen soude dat den last van de oorloge op eenige weynighe haer schouders soude worden geschoven; verscheyden andere leeden meenden datte lijste van de ampten die men soude willen beswaeren alvoren eens claer souden mogen werden gestelt, mitsgaders met wat somme dat ijder soude connen werden beswaert, so die men in toecomende geeven zal als die alreede vergheeven zijn, ende daervan rapport gedaen zijnde op alles naerder last te becomen. Andere meenden dat men van dit point nyet behoorde te scheyden voordatter consent toe gedraegen zij alsso het rijcke ende vermogende luyden raeckt ende dattet voor de gemeente groot contentement geeven sal; andere meenden dat men nyet alleen de officiën die tractamenten maer oock die emolumenten hebben behoorde te beswaeren; andere hadden weeder verscheyden consideratiën opte emolumenten die zij vreesden dat te meerder souden werden getrocken als men dezelve wilde beswaeren; andere wilden de emolumenten gedistingueert hebben. Sodat nae resumptie eyntelijcken geconcludeert is dat voorghaende gedeputeerden werden versocht een naerder lijste te maecken volgens de intentie van de leeden ende aldaer claer te stellen wat tanto offte taux van ijder dat vervallen is off noch vervallen zal opten ingangh zal werden gegheeven ende daervan rapport te doen om naerder inne geresolveert te worden.

74. Belanghende het 22e point van ’t redres van de zaecken van de munte, de heeren gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende den voorslagh van de generaels van de Munte om de gouden spetiën bij provisie te tolereren voor den tijdt van drye maenden op eenige hooger somme, te weeten den rijder tegens 12 £ ende so nae advenant ende den cruysdaler tegen 49 stuyvers ende den ducaton tegens 62 stuyvers ende daervan rapport doende, dat men deesen voorslagh soude mogen inghaen om met trappen is ’t mogelijck het gelt te brenghen opten voet van ’t jaer 1622. Is nae deliberatie bij meest alle leeden ’tzelve goedgevonden ende geapprobeert dit gemelte concept van tolerantie, dan eenige leeden bedencken hebbende off de juste proportie tusschen goudt ende silver al gehouden werdt, eenige sustinerende dat opten cruysdaeler tegens 50 stuyver gereeckent de verhoginge van ’t gout is gefondeert ende dat daerom tegens reedenen weesen soude dat men de cruysdaeler voor 49 stuyvers soude tolereren; op welcke consideratiën goedgevonden is ’t advijs van de generaels naerder alvooren eens te verstaen.

75. De heeren van de Reeckeninge versoeckende dat tot handhoudinge van de Domeynen ende hoogheyt van ’t landt den fiscael Kindschot soude mogen werden versocht in denzelven dienst te continueren ter tijden ende wijlen toe een ander in zijn plaetse soude weesen gesurrogeert, is nae deliberatie goedtgevonden dat in poincten van beschrijvinge sal worden gebracht offte fiscaelsampt langer mettet advocaetschap van de Domeynen zal werden geconjungeert off nyet ende so men ’t daervan separeren wil offet zelve mettet procureur-generaelsampt nyet soude mogen werden gecombineert ende in sulcken cas wiens beurte het soude mogen weesen dit ampt te vergheeven ende wat personen daertoe voor te slaen. Werdende ter discretie van de heeren van Delfft en de fiscael gestelt om voor een tijt in denzelven dienst te continueren offte nyet so derzelver gelegentheyt sal connen lijden.

76. Op ’t gemoveerde van de heeren van Amsterdam ende ons ten eynde volgens de genomen resolutie met advijs van Zijn Hoogheyt den admirael voor Duynkercken moght aengeschreeven worden om de vuyle scheepen op te senden in de respective quartieren, mitsgaeders datten capiteyn Vorens moght werden aengeseyt om zijn schip uyt Goederede datelijck nae Texssel te vervoeren om tijdt te winnen ende costen voor te comen, is ’tzelve bij alle leeden goedtgevonden ende verstaen dat deselve brieven datelijcken sullen werden gedepescheert ende den capiteyn Vorens de intentie van de vergaderinge aengeseyt.

77. De bewinthebberen van de Oostindische Compagnie tot Amsterdam bij brieven van den 19en deeses rescriberende dat ordre in Texssel hebben gestelt ten eynde de convoyscheepen van de Oostindischvaerders nyet opcomen maer in Texssel moghten blijven legghen tot naerder ordre van deese vergaderinge, is in deliberatie geleyt wat in deesen te doen. Is goedtgevonden datte voorghaende resolutie ter Generaliteyt zal werden ingebracht om aldaer mede gearresteert ende goedgevonden te werden; werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren van Amsterdam, Rotterdam ende Enckhuysen met last om aldaer vorder te procureren dat datelijck eenige uytte Generaliteyt mogen werden affgesonden om inspectie van de scheepen te neemen ende de schone promptelijk nae de cust te doen ghaen sonder vorder tijdt te verliesen. De gedeputeerden dit officie gedaen hebbende, rapporteerden datte heeren van Gelderlant in deesen voorslagh difficijl waeren, nyet weetende waer te vinden de penningen daertoe van noden ende daerom van meeninge waeren dat men alvooren moste weeten wat getal van scheepen ende voor hoe langh men soude opte cust willen gebruycken ende hoeveel ’tzelve soude comen te bedraegen om alsdan met kennisse van zaecken in gedisponeert te werden. Waerop effter gedelibereert zijnde, is goedtgevonden de gedeputeerden van deese provintie effter te versoecken om deese zaecke ter Generaliteyt naerder deur te dringhen ende dat interim brieven aen Admiraliteyten ende bewinthebberen sullen werden affgevaerdight omme haer meede tot deese intentie van de heeren Saten naerder te disponeren.

Donderdag 22 juli 1638 voornoen

78. In deliberatie geleyt zijnde het 34e point van beschrijvinge om het zoudt aen den Staet te brenghen als in Vranckrijck geschiet tot meerder beneficie van ’tzelve middel, worde bij de heeren van Amsterdam, Rotterdam ende de meeste leeden van ons quartier verhaelt ’tzelve nyet practicabel te weesen, omdattet zoudt voor een commercie gereeckent wordt ende van allen canten in- ende weeder uytgevoert wordt sonder de gemelte ordre te connen subject zijn, sodat daeromme geen conclusie inne genomen heefft connen werden.

79. Op het 35e point spreeckende van yet ten behoeve van ’t landt te trecken uytte goederen van den overleeden personen volgens het concept daervan ingestelt, meenden de meeste leeden dat rijcke luyden met affsterven van lijffrenten ende het geeven van de 20e penning van de successiën genoch waeren beswaert ende dat sobere luyden haer naeste vrunden verliesende genoch beswaert waeren ende nyet meerder conden worden geaffligeert ende daerom dit middel nyet en conde werden ingewillight, sodat daeromme oock opgehouden heefft moeten werden in resumtie.

80. De generaels van de Munte versoeckende dattet placcaet tegens de uytheemsche duyten allomme binnen deese provintie moght werden gepubliceert ende eenen provintiaelssen duyt geslaegen tot suppletie van ’t defect, is nae deliberatie ’t eerste lidt van ’t versoeck toegestaen, maer het 2e van ’t slaen van een nyeuwen duyt uytgestelt totdatte practijcque leeren zal dat zulcx noodigh is.

81. De heeren Committeerde Raden adviserende datt Leonert van den Broeck, solliciteur van de custscheepen, t’eenemael gefondeert is om te eysschen sijn pretense 62.000 £ tot voldoeninge van de matrosen; dat van gelijcken Andries van Bocxtel, servitiemeester binnen Heusden, sijn gepretendeerde 15.000 £ van verloopen servijsgelden behooren te werden voldaen uytte eerste penningen daertoe te consenteren, in alle gevalle dat op ’t betaelen van de servijsen een vaste ordre behoort te worden gestelt. Is nae deliberatie goedtgevonden deese saecke in bedencken te houden totdat eenige nyeuwe middelen sullen sijn geconsenteert.

82. Noch zijn geleesen verscheyden requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

Donderdag 22 juli 1638 nanoen

83. Cornelis van der Schuur solliciteur ter somme van 75.000 £ ordonnantiën van de heeren Committeerde Raden becomen hebbende opte quote van Hollandt in 448.000 £, weesende ’t cort van de troepen anno 1632 voor Mastricht aengenomen ende affgedanckt ende bij eenen Stoop van Dordrecht die hem de penningen heefft verstreckt, tegens hem geprocedeert werdende om betaelinge, ’twelck strecken sal tot zijnen ruïne tenwaere bij deese provintie hem satisfactie moght werden ghedaen ende daertoe ten hooghsten contenterende, oock met brieven van de Generaliteyt gesecondeert zijnde, is nae deliberatie verstaen dat van deese 448.000 £ voor ‘t eerst affgetrocken zal worden 151.000 £ bij de provintiën daervan gediverteert, ende belanghende de reste dat daerinne de quote van Holland sal worden betaelt ende specialijcken aen desen suppliant een somme van 60.750 £ in minderinge van de ordonnantiën hem bij Committeerde Raden verleent, daertoe de heeren Committeerde Raeden geauthoriseert worden om uytte eerste consenten diezelve betalinge te mogen doen.

84. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 15e point om consent te draeghen in de verpondinge van ’t jaer 1638, verstonden de Edelen alvooren lijste te moeten sien van de nyeuwe getimmerten die sustineren van dezelve verpondinge vrij te zijn ende dat daerbij de platte landen 1/8 part soude behooren geremitteert te worden tegens de 300.000 £ over de steeden, die de steeden alsnu weygeren; tenmintsten dat ’t een ende ’t ander teffens behoort te worden betaelt off geëxcuseert. Delft ende eenige andere leeden wilden alvooren de doleantiën affgedaen hebben, Leyden consenteerden als in ’t verleeden jaer, Amsterdam mits dat de godtshuysen van ’t jaer 1592 aff geweest hebbende mede exempt van de verpondinge souden zijn, sowel als de landen. Dan is om deese discrepantie de zaecke opgehouden in resumptie.

85. Op ’t 16e point spreekende van ’t naerder reglement te stellen tegens de stouticheeden van de papisten, is nae deliberatie goedtgevonden hierop alvooren te verwachten de reschriptie van ’t Hoff mitsgaders ’t rapport van Committeerde Raden wat officieren opte publicatie van ’t vorige placcaet den eedt gedaen ende wie daervan noch mogen zijn in gebreecke; omme ’tzelve gehoort ende gesien alsdan naerder inne te disponeren.

86. Op ’t 17e point van ’t last- ende veijlgelt is goedgevonden alsnoch bij missive de heeren van Zelandt te ontbieden om eerstdaegs hier in Den Hage te willen zijn teneynde dezelve daerop met deese provintie naerder souden mogen werden geaccordeert, mits dat interim de disputen die tusschen de leeden onderlinge souden mogen zijn bij de beste middelen sullen werden bijgeleyt ende geaccommodeert.

87. Op het 18e point spreeckende van de continuatie off discontinuatie van de directie over de custscheepen ende van de negotiatie van ’t resterende 1/3 part in 644.000 £, weesende de quote van Hollant tot uytrustinge van dezelve scheepen geeyscht, meenden de Edelen dat men deese zaecke coopluyden soude behooren aen te besteeden volgens de eerste gronden off alles weeder aen de Collegiën ter Admiraliteyt brenghen, consenterende effenwel in de negotiatie van ’t resterende derde part. Rotterdam ende Alckmaer costen geenssints totte continuatie van de directie verstaen, maer wilden de scheepen weeder onder de Collegiën ter Admiraliteyt gebracht hebben ende difficulteerden de negotiatie beneffens eenige andere leeden; Amsterdam, Hoorn, Enckhuysen etc. conden in de continuatie voor dit jaer verstaen alsmeede in de negotiatie mits de scheepen in de quartieren invallende. De advijsen alsso discreperende is goedtgevonden de vorighe gedeputeerden op dit stuck gecommitteert te versoecken om dit stuck eens naerder te examineren ende te dienen van rapport ende hunnen advijse wat in deesen best gedaen soude dienen te worden.

88. Noch zijn geleesen eenige requesten ende particuliere versoecken daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is.

Vrijdag 23 juli 1638 voor- en nanoen

89. De gedeputeerden ter Generaliteyt geweest zijnde rapporterende datte provintiën tevreeden zijn datte gedeputeerden van deese provintie afgesonden mogen worden om mette bewinthebberen van de Oostindische Compagnie te contracteren op ’t behaegen van de regeeringe voor ’t senden van drye scheepen opte cust voor den tijdt van een maent ende dat vorders aen de Collegiën ter Admiraliteyt zal worden aengeschreeven om de convoyscheepen totte Oostindischvaerders gebruyckt meede voor gelijcken tijdt nae de cust te senden. Is nae deliberatie met dit advijs ende rapport geconformeert ende zijn de gedeputeerden versocht deese haere commissie op ’t spoedighste te willen voltrecken dan den tijdt verloopt.

90. Gehoort weesende het rapport van de gedeputeerden gebesogneert hebbende opte questie tusschen die van de Austraelsse Compagnie ter eenre ende die van de Oost- ende Westindische Compagnie ter andere zijden, contenderende die van de Austraelsse Compagnie dat off bij de Staten-Generael off deese Compagnieën haer gepresteert soude mogen worden het octroy haer gegheeven om alsnoch haer voorgenomen reysen volgens ’t octroy te mogen voltrecken, off dat haer daerover satisfactie ende contentement moght werden ghedaen; weesende de zaecke aen 4 uytten Hogen ende 3 uytten Provintialen Raede als gedelegueerde rechters gestelt, ’twelck bij beyde Collegen gecontradiceert weesende, was eyntelijck bij deese vergaederinge de delegatie nyet goedgevonden ende ’t Hoff aengeschreeven haer daertoe nyet te laeten beweghen maer die yet begheert ’tzelve voor de ordinaris justitie te doen vervolghen; dat zedert die van de Austraelse Compagnie haer effter aen de Staten-Generael hebben geaddresseert met versoeck alsvooren ende datte zelve versoeck bij onse gedeputeerden aldaer opgehouden ende in de vergaederinge gebracht is ende daer is blijven steecken, werdende ’tzelve bij de Austraelse Compagnie alsnu weeder wacker gemaeckt ende aengebonden. Is nae deliberatie goedtgevonden dat deese gedeputeerden de zaecke naerder geëxamineert ende gehoort hebbende die gehoort behooren te worden sullen de vergaderinge dienen van hunnen advijse wat sij meenen dat tot een affcompste van deese zaecke eyntelijcken gedaen zal moeten werden om alsdan naerder inne te resolveren.

91. De heeren Staten-Generael bij brieven van den 12en julii recommanderende de betaelinge van ’t restant van 408.163 £ dat deese provintie aen de Westindische Compagnie noch ten affteren is, is goedgevonden alvoren uyt Committeerde Raeden te verstaen wat andere provintiën noch ten affteren zijn, om op ’t een of ’t ander teffens te letten.

92. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 29e point hoe te vinden ende aen de Compagnie te furneren de verhoginge van het derde part offt men ’tzelve soude negotiëren dan off men ’t actie aen andere soude mogen cederen off vercoopen, als meede off de helffte sal moeten werden gegeeven als een subsidie ende d’ander helffte alsmeede participerende in de proffijten, waeren de leeden van verscheyden opiniën: de Edelen persisterende alleen het derde part te furneren mits genyetende de proffijten daertoe staende, andere verstaende dat men ten dienste van ’t landt deese somme soude mogen negotiëren, andere leeden op ’t een ende ’t andere ongelast zijn, is goedtgevonden de zaecke op te houden totdat dezelve naerder last souden hebben becomen.

93. De heeren Committeerde Raden leeverden over lijste van de posten tot laste van deese provintie opten staet van oorloge anno 1621 ende so vervolgens gerepartieert, die den Raedt van State gewoon is jaerlijcx van haer te eyschen, dezelve behalve de leegerlasten begrootende op ƒ 915.201 £; dat zij naegesien hebbende de betaelinge bij deese provintie op deese posten anno 1636 ende 1637 gedaen ende daerbij ghedaen hebbende ’tgunt opte post van de leegerlasten is betaelt, bevinden dat in die twee jaeren deese provintie noch 150.000 £ te boven heefft betaelt nae de genomen petitiën, maer naemaels noch aparte petitiën gedaen weesende van een halff millioen totte leegerlasten etc., dat alsdan noch sullen tecorte coomen; versoeckende hoe haer deesenaenghaende in toecomende te draeghen. Is nae deliberatie geresolveert datte heeren Committeerde Raden geauthoriseert werden belanghende de betaelinge te volghen den ouden voet, mits sorghe draeghende dat nyet t’over en werde betaelt.

94. Op het 43e point van beschrijvinge om alsnu de ambassade nae Venetiën te decerneren ende personen daertoe voor te slaen, worde ’tzelve bij de heeren van Haerlem, Leyden, Amsterdam ende de meest volgende leeden nyet geraeden gevonden, maer wilden alvooren assurantie hebben van de betalinge van ’t affterstallige subsidie mitsgaders van ’t gheeven van de eertitulen aen de ambassadeurs van deesen Staet ende reparatie van ’t disrespect aen onsen ambassadeurs in Vranckrijck ende Engelant veroorsaeckt. Sodat alsnoch goedgevonden is deese saecke op te houden tot beeter gelegentheyt ende totdat het werck wat rijper zal zijn gemaeckt.

95. Op het 44e point om een besendinge te decerneren nae Moscoviën ende aldaer meede te stabiliëren den graenhandel volgens het concept daervan ingestelt om bij dat middel het voornemen van ’t heffen van den thol in Polen te beeter voor te comen, waeren de meeste leeden totte besendinge nyet ongeneegen, maer meenden dattet concept deur eenige leeden naerder behoort te worden geëxamineert; ’twelck so meede verstaen weesende zijn hiertoe gecommitteert een van den heeren van Dort, Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn.

Dan belanghende de besendinge nae Maroco is goedtgevonden datte zelve gedeputeerden mette coopluyden die deese zaecke urgeren, alvoren eens in conferentie sullen comen wat hiertoe sullen willen contribueren ende daervan rapport doen.

96. Die van Amsterdam instantiën doende ten eynde de godthuysen van haer stadt in de verpondinge verclaert moghten werden gelijcke vrijdommen te moeten genyeten als de godtshuysenlanden voor anno 1592 bij haer gepossideert, vonden verscheyden leeden ’tzelve reedelijck maer andere hadden daer eenige bedenckingen op, offet wel vercoffte off verhuurde off nae aengecoffte huysen moghten zijn die oock alreede verpondinge betaelt moghten hebben. Waeromme goedtgevonden is de heeren Committeerde Raden te versoecken de instructie op ’t redres eens nae te sien ende alles naerder te examineren ende te dienen van rapport ende hunnen advijse.

97. Den drost, burgermeesteren ende schepenen van Heuckelum versoeckende over haer 2 inundatiën anno 1633 ende 1634 geleeden, daerover zij als een zack van anderen weesende, 12-13 voet onder waeter hebben geleegen den geheelen somer, remissie van haere verpondinge van anno 1633 tot 1638 toe alsso zij vermits de meenighvuldige inundatiën ’tzelve nyet en connen betaelen, in allen gevalle dat nyet minder als die van Asperen connen getracteert worden, die alreede deese remissie ter somme van 20.400 £ ghedaen is. Is nae deliberatie goedgevonden de heeren Committeerde Raden te authoriseren om alles naerder te examineren ende te sien off van één nature met Asperen zijn off nyet ende daerinne te disponeren so haeren goeden raedt gedraeghen zal.

98. Uytte Generaliteyt ingebracht zijnde het vertoogh van de generaels van de Munte belanghende het billonneren van den henricus ende Vlaemsen nobel mitsgaders van de Gelderssen ende Vriessen rijders aldaer ghedaen, met versoeck dattet placcaet van de provisionele tolerantie van goude ende silvere spetiën bij alle comptabilen moght werden beëdight opdat daernae de zaecke ten principale te beeter behartight ende bevordert zal mogen werden, ende daerbij meede lecture gedaen weesende van ’t placcaet mitsgaders van de taux daerop de respective goude ende silveren penningen zijn gestelt, waeren alle leeden daertoe geneegen, alleen eenige den ducaton nyet hoger als 62 stuyvers willende getolereert hebbende, sodat dienvolgens de conclusie soude hebben genomen geweest, tenwaere de heeren van Rottterdam verclaert hadden daertoe noch ongereedt te zijn; waeromme ’tzelve opgehouden is totte toecomende weecke.

Zaterdag 24 juli 1638 voornoen

99. De Admiraliteyten tot Amsterdam binnenstaende versochten dat sodanige 248.000 £ als eertijdts ten behoeve van den vorst van Brandenburch alhier genegotieert zijn ende welcke somme nu door de nyet-betaelinge van de interessen geëxcresceert is tot ontrent een millioen, de maekelardijen ende interest op interest gereeckent, hoe eer hoe liever moght werden affgelost eer de luyden haer penningen beghinnen op te eisschen, dat nyet dan met krenckinge van ’t credijt van haer College soude connen geschieden. Ende is nae deliberatie verstaen dat voor deesen daerinne resolutie genomen is, die de gedeputeerden van deese provintie gelast zijn deur de Staeten-Generael te doen executeren.

100. Dezelve raeden versoecken datten Raedt van State moght werden gestuyt in ’t verleenen van ordonnantiën opte comptoiren van den Rhijn tot scheepsvrachten ende treckpaerden, daermeede de penningen tot haer comptoir gedestineert, die effenwel schaers genoch zijn, t’eenemael werden gediverteert. Is verstaen datte heeren Committeerde Raden mette Raedt van State deesen aenghaenden in conferentie zijn geweest ende dat derzelver rapport alvoren zal werden affgewacht.

101. Dezelve versoeckende dat gelijck in Zelant geschiet oock in deese provintie opte convoiers eenige soldaten mogen werden gestelt, die men opte schansse van Texssel soude mogen logeren om bij den handt te hebben; is verstaen deese saecke effter met Zijn Hoogheyt te communiceren ende denzelven te erinneren de naerder reedenen die hiertoe dienen.

102. Is gedaen lecture van ’t schrifftelijck rapport bij den gedeputeerden opte inspectie van den Neederrhijn ende IJsel geweest zijnde ingestelt ende bij verhaelt wierde dat verscheyden crebbbingen ende hooffden ontrent Schenckenschants gerepareert ende vergroot, oock eenige geïnterdiceert ende verboden mosten worden so men Schenckenchants ende den Rhijn ende IJsel wil conserveren ende al sijn loop nyet doen comen in de Wael.

103. Hierbij is meede geleesen zeeckere missive van den Raedt van State van den 22en deeses, verclaerende van al deese swaricheeden wel bewust te zijn ende tevreeden ende gereedt weesende d’zelve voor te comen beneffens de swaricheeden van andere frontieren, mits dat haer promptelijcken gefurneert soude mogen worden de 300.000 £ tott reparatie van oude ende nyeuwe fortificatiën ende noch 300.000 £ tot voorsieninge van de magasijnen van vivres ende 125.000 £ tot verdiepinge ende conservatie van den Needer-Rhijn ende IJsel bij haer geëyscht; protesterende sonder deese penningen ’tzelve nyet te connen doen ende onschuldigh te willen weesen aen de onheylen die daerop souden mogen volgen. Hierop gedelibereert zijnde meenden de leeden dat ijder point apart behoort te werden in omvraege gebracht ende dat men teffens uytten commies behoort te weeten wat de provintiën zelffs opte fortificatiën betaelt hebben off nyet ende dat men vorders in deese zaecke so voorbaerlijck nyet en conde treeden sonder de provintiën alvooren te disponeren tot voorbariger resolutiën in ’t stuck van de zeezaecken ende ’tgunt daeraen dependeert; ’twelck oock alsso eyntelijck geconcludeert is geworden.

104. De heeren Committeerde Raeden effter binnenstaende inhereerden haer voorghaende claghten, verthonende dat zij boven de tractamenten, servijsen, fortificatiën, ambassadegelden ende andere meer een overgroote somme bedraegende, in promptis hebben mosten 2.300.000 £ om de extreme clachten eenigh reedelijck contentement te doen; versoeckende serieuselijck dattet remedie nyet langer moght werden uytgestelt offte getraineert, alsso het pericule temet naerder compt ende den slagh ons soude connen overvallen eer men het denckt.

105. Is bij deese occasie goedgevonden te recapituleren alle de poincten van middelen spreeckende: te weten het 2e van ’t verpachten der convoien, het 3e van de warmoeslanden, het vijffde van de verhoginge van ’t hoorngelt, het 6e van de verhooginge van 2 stuyvers ende scheepsbieren, het 7e van een impost op huyden ende vellen, het 8e van een impost opte comptanten, het 9e van de goude ende zijde laeckenen, het 10e van de 5 spetiën ende egualisatie van de middelen over de comptoiren, het 11e van ’t vercoopen van de gorssen ende slijcken, het 12e van ’t opleggelt, boter buytensduyns, pick ende teer, het 13e van den impost opten tabacquen, opte suykeren ende syropen, het 14e van een impost op politijcque ende militaire ampten, het 34e om den impost van ’t zoudt aen den Staet te brenghen ende het 35e om yet te vinden opte goederen van de overleeden, ende zijn de leeden versocht te willen aenwijsen wat middelen zij oordelen dat men uyt deese soude behooren uyt te picken om vastgestelt ende deurgedrongen te worden, daerinne de advijsen sozeer discrepeerden dat men qualijcken yet seeckers denoteren conde. ’t Meerendeel daerop uytloopende dat men naelaetende het middel van de verhoginge van ’t hoorngelt, van de impost op huyden ende vellen, mitsgaders opte comptante penningen, opte goederen van de overleedenen ende van ’t zoudt aen den Staet te brenghen, alle de reste soude brenghen in naerder resumptie om te sien wat daervan moghte weesen te verwachten. ’Twelck alsso eyntelijcken meede geconcludeert is geworden.

106. Arnout van Braeckel, servitiemeester tot Woudrichem, claeghende dat hij bij de ingeseetenen aldaer als servitiemeester in recht betrocken is ende tegens hem geprocedeert wordt tot betaelinge waervan hij de condemnatie nyet en zal connen ontghaen ende mitsdien strecken zal tot zijnen totalen ruïne, tenwaere hem bij deese provintie de verloopen servitiën moghten worden gefurneert offte andere ordre gestelt tot sijne verseekeringe, versoeckende daerinne promptelijck voorsien te werden. Is nae deliberatie goedtgevonden den schepenen aen te schrijven van de resolutie te surcheren totdat opte betalinge van de servijsen ordre zal zijn gestelt.

107. Schepenen ende een gedeelte van de vroedtschappen van De Rijp, claeghende over de groote moeyelijckheeden ende oneenigheeden in haer dorp ontstaen ter occasie van de mennonistgesinden die de geheele vroetschap meest in hebben ende in plaetse van de overleeden telckens luyden van gelijck humeur bij meerderheyt van stemmen te surrogeren, waerdeur haer dorp geschaepen is t’eenemael in verloop te comen ende in de processen die zij alreede veele tegens malcanderen hebben t’eenemael verwart te sullen worden, omme waeruyt te comen sij gelast waeren aen de vergaderinge te versoecken ten eynde de privilegen van haer dorp moghten werden geïnterpreteert gelijck onlangh in reguarde van Woggenum is verstaen, te weeten dat in plaetse van den overleeden de beste ende bequaemste sullen moeten werden geëligeert van diegheene die professie van de religie zijn doende, immers van sodanige die dezelve zijn toegedaen ende de publique vergaderingen frequenteren. Waerop gedelibereert zijnde, is bij alle leeden in dit versoeck geconsenteert ende daeromme oock in dier voegen geconcludeert, uytgeseyt bij de heeren van Amsterdam die deese veranderinge geenssints geraeden vonden om de groote consequentie wille ende dat men wel lichtelijck in ’t groot soude mogen voortgaen so men in ’t cleyn beghint. Versochten daeromme haer advijs bij de resolutie aengeteyckent te worden van dat sij sulcx noyt en hebben geconsenteert, daerbij de zaecke is gebleeven.

Zaterdag 24 juli 1638 nanoen

Vacantie.

Zondag 25 juli 1638

Was’t Sondagh.

Maandag 26 juli 1638 voor- en nanoen

108. Schepenen van Berghen bij Alckmaer versoeckende continuatie van 400 £ ’s jaers voor acht jaeren haer voor deesen tot helmplantinge tegens ’t overstuyven van de duynen geaccordeert om de soberheyt van de landen die ’tzelve nyet connen verdraegen, is nae deliberatie goedgevonden hierop alvooren te verstaen het advijs van Committeerde Raeden van ’t Noorderquartier mitsgaders off de penningen voor deesen wel zijn geëmploieert.

109. De gedeputeerden van deese vergaderinge naerder met die van de Oostindische Compagnie tot Amsterdam gesprooken hebbende over het senden van eenige van haer convoyscheepen voor Duynkercken, doen rapport; seggen mette zelve gecontracteert te hebben dat twee van haer convoyscheepen gemant ijder met 100 man voor een maent voor Duynkercken sullen senden ende so voor gage als montcosten van beyden sullen genyeten een somme van 7800 £, te corten aen haere convoien ende dat zij ’t cruyt ende coogels meede bij inventaris sullen leeveren omme ’tgunt opte weercompste tecort sal worden gevonden meede opte convoien te rescontreren; wel verstaende datte scheepen bij weer off windt off gevecht verongeluckende offte andere schaede aengedaen werdende, ’tzelve bij ’t landt sal moeten werden vergoedt ende dat zij meede nae expiratie van een maent op haer eygen handt de scheepen weeder thuys sullen mogen doen comen sonder yemants contradictie. Hierop gedelibereert zijnde, zijn de gedeputeerden voor haere moeyten bedanckt ende is ’t gebesogneerde gehouden voor aengenaem ende geapprobeert ende voorts verstaen dewijl de Admiraliteyten noch eenige convoyscheepen daerbij hebben gehadt, dat dezelve meede aengeschreeven sullen worden voor een cleynen tijdt den admirael opte custe daermeede te willen assisteren.

110. Noch zijn geleesen een goede quantiteyt requesten die aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.

Dinsdag 27 juli 1638 voor- en nanoen

111. Den heere Stakenbroeck met verscheyden ritmeesteren ende capiteynen geaffecteert op ’t comptoir van Mirop ende eenige van hen 6 à 7 maenden ten affteren zijnde ende versoeckende spoedighlijcken met eenige penningen voorsien te worden off dat haere compagniën geen dienst van getrocken ende nootsaeckelijck in ’t velt zullen debanderen tot groot interest ende naedeel van ’t landt, is nae deliberatie goedtgevonden dattet besogne ingestelt tot naerder examen van de comptoiren ende off dezelve in egualijcken zijn beswaert, metten eersten bij der handt gevadt ende voltrocken zal worden ende dat hierentussen de heeren Committeerde Raden zullen werden versocht te dienen van hunnen advijse waeruyt deese penningen sullen connen werden gevonden.

112. Den heer Weda vanweeghen de stadt Utrecht ter Generaliteyt gecommitteert zijnde ende binnenstaende heefft nae overleeveringe van zijne credentiebrieven ende aenbiedinge van alle goede correspondentie in ’t lange ende breede tegens de clachten van de grave van Culenborch gejustificeert de proceduren van dijckgraeff ende heemraden, geassisteert mette Staten van Utrecht belanghende ’t leggen van een crebbinge voor haere schoordijcken aen de Leck ende ’t haelen van de aerde van zeecker uytterwaerdt die de gemelte graeve hem aenmatighen wil, schoon daertoe gheen recht hebbende, gelijck zij met verscheyden reedenen deduceerden, die zij daernae presenteerden schrifftelijcken aen de vergaederinge over te leeveren ende daermeede scheydende, is goedtgevonden de deliberatie op deesen uyt te stellen totdat de compositie schrifftelijck zal zijn ingeleevert.

113. Is daernae gedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genoomen die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert; dan belanghende ’t aenschrijven van de resolutie aen den admirael van de scheepen die vuyl sullen sijn in de respective quartieren op te senden, naerder gemoveert zijnde off deese aenschrijvinge vanweegen deese vergaderinge off vanweegen de Staten-Generael sal werden gedaen, waeren de leeden van contrarie opiniën, sodat de conclusie is gesurcheert tot den volgenden dagh. Zijn oock versocht de leeden voor deesen gecommitteert naerder te willen examineren het concept van de instructie voor de gedeputeerden ter Generaliteyt beraempt ende daervan rapport te doen.

114. Is daernae geresumeert het 2e point van beschrijvinge spreeckende van ’t verpachten van ’t middel van de convoien ende licenten in ’t generael bij brieven van Zijn Hoogheyt van den 7en deeses ten hooghsten gerecommandeert. Dan is verstaen dat alvooren moet werden voltrocken het besogne op ’t examineren van de reedenen pro et contra gemoveert, aengestelt ende daervan rapport ghedaen ende dat hierentusschen Zijn Hoogheyt meede naerder zal werden onderrecht van de waere gelegentheyt van de zaecken ende waerom den pachter van de convoien geapprehendeert is geweest, nyet spruytende uyt eenigh miscontentement van de verpachtinge bij de andere provintiën ghedaen, maer uyt delict bij den voors. Vollenhove geperpetreert.

115. De heeren van den Hove Provintiael dienende van hun advijs opten placcate anno 1629 tegens de papisten beraempt, verclaeren dat zij ’tzelve geconfereert hebbende mette placcaten anno 1612 ende 1622 geëmaneert ende lestlijcken weeder gerenoveert, bevinden datte zelve twee placcaten breeder ghaen als dit leste ende dat men daerom de zaecke daerbij zoude laeten ende den officieren allomme den eedt daerop gedaen hebbende, effter aenmaenen tot haer debvoir. Vonden effenwel nyet ongeraeden dat men de novo bij placcaet het innecomen van de Jesuïten ende papen van buyten soude verbieden ende daerbeneffens alle inwoonende papen ende geestelijcke personen binnenslandts souden lasten binnen een maent haer naeme ende woonplaetse hier voor den Hove bekent te maecken om alsso het getal te weeten ende dezelve beeter in ordre gehouden te mogen werden ende die sulcx nyet en deede datte zelve verclaert souden werden te weesen goeden prijse. Waerop gedelibereert zijnde is bij de leeden copye van deesen versocht om d’zelve met haer principalen naerder te communiceren; tot welcken eynde deese zaecke is opgehouden.

116. Is geresumeert het 22e point om ordre te stellen in ’t stuck van de munte ende bij provisie datte goude ende zilvere spetiën tot een seeckeren prijs moghten werden getolereert, de reste gebillonneert volgens het advijs van de generaels van de Munte, waertoe meest alle leeden inclineerden; uytgeseyt dat belanghende den tijdt van de tolerantie hoe langhe die toe te staen op het doen van den eedt, opten Overijselsen 28 stuyvers penningen op den ducaton off op 62 stuyvers te stellen, de leeden noch eenighe contrarie consideratiën hadden, waeromme goedgevonden is de resolutie eens bij geschriffte te stellen ende naerderhandt te resumeren.

117. De ghemeene ingelanden van den polder Walenburch in Texssel versoeckende prolongatie van haer vrijdommen voor noch 15 jaeren inne te ghaen mette jaer 1639 om de schaersse jaeren ende groote oncosten wille bij haer noch te doen tottet leggen van een nyeuwe sluys, dewijl de oude t’eenemael van buyten verdrooght ende bij die ongeleegentheyt bekants deurgaens onder water zijn leggende. Is goedgevonden hierop te verstaen het advijs van de heeren Committeerde Raeden van ’t Noorderquartier mettet advijs van de heeren van de Reeckeninge.

Woensdag 28 juli 1638 nanoen

118. De heeren Committeerde Raeden binnenstaende claeghden over den grooten aenloop van colonellen, rittmeesteren ende verscheyden capiteynen uyttet leeger herwaert aengecomen, verclaerende nyettegenstaende zij geaffecteert zijn op ’t comptoir van Mirop ende eenige andere, meest alle in 6 maenden geen betalinge met allen becomen hebben ende dattet haer onmogelijck is haer volck sonder gelt in ’t leeger bijeen te houden; dat zij oock bij dezelve nyet durven comen, daeruyt geen cleynen ondienst voor ’t landt te bevreesen staet so nyet intijdts tegens werde voorsien, jae datte swaricheyt ons naerder is als wij zelffs gelooven; versochten daeromme datte heeren Staten op alles prompte ordre wilden stellen ende dat op het gelt dat uyt Noordt-Hollant verwacht wordt geen faict willen maecken alsso schoon de volle quote komende, op verre nae nyet betaelt connen worden de posten daertoe dezelve poincten bij de vergaderinge zijn gedestineert; daer nu maer een gedeelte so sij verstaen comen zal, dat haer swaricheeden grootelijck is vermeerderende, deurdien ter oorsaecke vandien temet 1/5 part van ’t incomen moeten missen, weesende alreeden zeedert den jaere 1636 1.200.000 £ opte negotiatiën aen ’tzelve quartier ten affteren; oordelende dat van daer haer in deese perplexiteyten een goede somme behoorde toegesonden te worden, souden anderssints onder de lasten moeten versmooren.

Deese zaecke in deliberatie geleyt zijnde, zijn daerover tusschen de leeden van ’t Zuyderquartier ende Noorderquartier verscheyden contestatiën gevallen: d’eene accuserende, d’ander excuserende het doen van dit quartier, doch gesaementlijck apprehenderende den noot datter in de Staet vervallen is, waerover oock seer discrepante advijsen zijn gevallen, ’t meerendeel effenwel daerop uytcomende datte heeren van ’t Noorderquartier de affterstallige 1.200.000 £ voor soveel mogelijcken is behooren te furneren ende in ’t subsidiëren van de oorloghscheepen de gewoone ordre behooren te volghen van eerst aen de vergaderinge te versoecken de somme die zij van nooden hebben, opdat alsdan het overschot promptelijcken magh werden gefurneert.

Dat oock alle extraordinaris middelen, haertstedegelt, 200en penning ende wat dienthalve meer is mette restanten sullen werden geïnnet; dat daerbeneffens de oude middelen sullen werden gebeneficieert ende de lasten van ’t landt vermindert, ook precijse orde tegens het onbehoorlijck monsteren ende innen van de servijsgelden gestelt; dat ook de verpondinge promptelijck zal werden geïnnet ende de ontfangers die buyten de affectatie yet mogen hebben gediverteert daertoe gehouden om over te leeveren staet van haer comptoiren zedert den affectatie om naemaels tegens voorsien te worden. Eyntelijck datte middelen in beschrijvinge zijnde sullen werden geresumeert omme eenig daervan, is ’t doenlijcken, vastgestelt te werden ende dat op hoope van eenige consenten de leeden werden versocht haer principalen wilden disponeren om te consenteren in een notabile negotiatie. Ende is in dier voegen eyntelijck geconcludeert gewerden.

Woensdag 28 juli nanoen en Donderdag 29 juli 1638 voornoen

119. Gehoort het advijs van de heeren van de Reeckeninge opten requeste van jonker Jan van der Werff, heer van Urck ende Emmeloirt, ende daerbij verstaen weesende datte voors. eylanden van ouden tijden altijdt van deese provintie te leen zijn gehouden ende dat meede de verpondinge ende gemeene middelen van deese provintie daer zijn gepractiseert, oock in ’t stuck van stellen van een predicant aldaer noch onlanghs ordre gestelt bij deese provintie. Is nae deliberatie goedgevonden en geresolveert te verclaeren dat deese 2 eylanden Hollandse heerlijckheeden zijn ende voor sodanigh geconsidereert sullen werden.

120. Is ghedaen lecture van de resolutie belanghende de tolerantie van den cours van de goude ende silveren spetiën bij meest alle leeden goedgevonden ende nae deliberatie bij meest alle leeden verstaen ende geresolveert dattet advijs van de heeren generaels werdt aenghenomen ende dienvolgens goedtgevonden dat volgens haeren voorslagh de goude ende silveren spetiën sullen werden getolereert opten prijs bij haer ingestelt, ter tijden ende wijlen toe anders zal weesen gedelibereert, immers 14 daegen naedat contrarie-publicatie zal zijn gedaen; datte cruysdaelders haere oorten mette ducatons tegens 50 ende 63 stuyvers respective meede werden getolereert ende beneffens den Vriesschen 28 stuyvers penningen, oock den florijn van Overijsel mits dat geen nyeuwe sullen werden geslaegen off dat de heeren van Westvrieslandt verclaerden nyet langer stille te sullen staen maer meede een penning nae advenant te sullen doen munten. Belanghende den eedt worde goedtgevonden alsnoch uyt te stellen totdat men ten principale de zaecke zelffs zal willen brengen totte ordre van ’t jaer 1622 ende noopende het slaen van de duyten ende verbieden van den uytheemschen duyt worde verstaen dat in naerder omvraeghe soude werden gebracht.

121. Sijmon Claess schipper van Enckhuysen met soudt ende kurck uyt Spagnen comende ende bij de Duynkerckers aengehaelt, doch naemaels veur quaden prijse verclaert omdat hij een pasport hadde ende versoekende derhalven brieven van recommandatie aen onsen admirael om onverhindert nae Hollandt te mogen comen, is nae deliberatie onvermindert de consideratiën van eenige andere leeden goedtgevonden dat deese brieven aen de suppliant t’zijnen versoecke sullen werden geleevert, mits dat hij bij daeghe sal moeten uytcomen ende den admirael aen boordt leggen om bij hem naerder gevisiteert te worden.

122. De heeren burghermeesteren van Naerden haer beclaeghende van ’t apostil tottet weghneemen van den balck bij haer over zeecker vaert nae ’s-Gravenwaert, tot laste hoewel tot nadeel van ’t landt geleyt, alhier in vergaderinge gegeeven ende dienende van contrarie redenen, seggen dat deesen boom offte balck alleen hinderlijck is die van ’t Gravelandt tot wiens laste sij bedongen hebben dat gheen vaert souden moghen maecken, doch datten affvoer van den turff, hoewel die het 20e part van de interessen van de oncosten nyet en can bedraeghen, daerdeur in ’t mintste nyet verhindert werdt, veelmin dat aen die van Hilversum eenige prejuditie soude werden gegeeven, maer wel datte frauden ende sluyckerijen daerdeur eenigermaeten connen worden gestuyt. Doch alsso deese zaecke alreede voor de justitie litigieus is hanghende, versochten dat aldaer moght werden gelaeten sonder bij onbehoorlijcke apostillen daervan gediverteert te worden; in allen gevalle dat van de zaecke zelffs inspectie oculair moght werden genomen ende daervan rapport gedaen ende interim gesurcheert alles ’tgunt tot haeren laste is gedisponeert. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden alles te laeten in zijn geheel totdat bij de heeren Committeerde Raden oculair inspectie genomen ende rapport gedaen zal zijn.

123. De gedeputeerden naerder gebesogneert hebbende op ’t versoeck van den admirael Dorp ende den vice-admirael Lieffhebber om betalinge te hebben van haere affterstallen ende gelast weesende om met dezelve te spreecken off ende hoeverre aen haer betaelinge soude behooren gedaen te worden, rapporterende verclaeren dattet eerste point haer nyet en raeckte maer bij de vergaderinge zelffs geresolveert most werden off men den kerffstock over de thuyn smijten wilde off nyet. Ende belanghende het tweede, alvooren daerinne te ghaen dat aen haer gefurneert mosten worden de rapporten voor deesen gedaen, spreeckende van ’t cleyn getal van volck dat op Hellevoet telckens in zijn scheepen is bevonden. Waerop gedelibereert zijnde meenden eenige dat men alles daerbij behoorde te laeten ende ordre te stellen totte betaelinghe, andere wilden alvooren alles noch deur den fiscael off yemant anders naerder geëxamineert hebben; sodat eygentlijcken geen conclusie inne genomen heefft connen worden.

124. Op het 3e point spreeckende van de nyeu ingesteecken warmoeslanden à l’advenant de oude te beswaeren, persisteerden de leeden bij vorige opiniën; eenige daerin consenterende, andere alvoren de doleantiën willende affgeschafft hebben, sodat geen conclusie alsnoch inne genomen heefft connen werden.

125. Op het 9e point van de goude ende zijde laeckenen de leeden mede persisterende, eenige bij ’t pondt- ende ellengelt, andere bij ’t kleedgelt, andere bij de multiplicatie van de redemptie, andere bij ’t point als ’t leyt, heefft om de discrepantie opgehouden moeten werden in resumptie. Dan de heeren Committeerde Raden naemaels doende zeeckeren nyeuwen voorslagh, so op ’t stuck van de zijde laeckenen alsmeede opte suykeren, syropen ende tabacquen, is verstaen datte zelve voorslagh schrifftelijck ingestelt ende de leeden copye van behandight zal worden om tegens den naesten naerder op gelast te coomen.

126. Op het 10e point van ’t verantwoorden van de vijff spetiën ende ’t egualeren van de gemeene middelen, is alsnoch verstaen datten tresorier ende eenige uytten Raedt naerder ontbooden sullen worden om rapport te doen hoe die zaecke leyt, om alsdan naerder inne gedisponeert te worden.

127. De heeren gedeputeerden van Utrecht leeverende over schrifftelijcke dispositie van de reedenen bij haer alhier te vergaderinge gededuceert tegens de clachten van den grave van Culenborch ende versoeckende in conformité van dezelve bij haere privilegiën ende gerechticheeden vanweegen deese provintie ter Generaliteyt gemaincteneert te moghen worden ende nyet gebonden aen de dispositiën van de Staten-Generael, maer de zaecke te laeten ende te renvoieren aen ’t Hoff van Utrecht. Is nae deliberatie goedtgevonden alvoren in deesen te treeden dat gehoort zal worden het advijs van de gedeputeerden van deese provintie ter Generaliteyt om alsdan naerder inne gedisponeert te worden.

Donderdag 29 juli nanoen en Vrijdag 30 juli 1638 voornoen

128. Den burgermeester Vlaemingh rapport doende van ’t gebesogneerde metten Raedt van State belanghende het diverteren van de penningen van de comptoiren opte rivieren ende verhaelende datten Raedt wel can begrijpen datte penningen totte Admiraliteyten zijn gedestineert, maer effenwel dewijl bij de 50 jaeren langh in possessie zijn geweest om ten dienste van de scheep- ende wagenvrachten jaerlijcx daeruyt een somme van 12 à 13.000 £ te trecken die zedert eenige jaeren herwert tot een merckelijcken somme vermits het langh aenhouden van de scheepen zijn verhooght; dat zij daerinne nyet en connen veranderen solange haer geen andere prompte penningen sullen worden aengeweesen. Is nae deliberatie verstaen dat deese penningen bij nyeuwe petitie van den Raedt behooren te werden geëyscht ende datte gedeputeerden ter Generaliteyt bij alle middelen sullen worden gedisponeert om haer daermeede te conformeren off dat men genootsaeckt zal worden bij andere weeghen ’tzelve te vinden.

129. De gesaementlijcke brouwers van Haerlem, Delfft, Leyden claegen over de verhooginge van de bieren bij Utrecht ende Gelderlandt opte inlandsche bieren gedaen ende nyettegenstaende de contrarie aenschrijvinge gecontinueert ende versoeckende dat bij ander remedie daertegens moght werden voorsien, is nae deliberatie goedgevonden dat hierover tegens de schuldige provintiën effter clachten ter Generaliteyt sullen werden gedaen met versoeck omme ’tzelve te willen rechten ende bij particuliere brieven haer principaelen te disponeren tot affschaffinge offte in cas van weygeringe, dat vanweegen deesen Staet bij middelen van retorsie ende anderssints daertegens zal werden voorsien.

130. Op het 6e point om de scheepsbieren te willen verhooghen van 12 tot 1-10-0 stuyvers conden meest alle leeden verstaen, uytgeseyt Goude die ’tzelve excuseerden om de diversie van neeringe; tenwaere men de bieren wilde doen betaelen voor ’t uytgaen uytte stadt, in welcken cas daerin tevreeden waeren. Amsterdam vreesde meede de diversie, woude effenwel refereren om naerder last; Haerlem gaff hoope. Sodat eyntelijck deese zaecke in resumptie is gehouden ende zijn de leeden gelast op de consideratiën van de andere leeden aen haer principalen te willen refereren om naerder last te becomen.

131. Op het 38e point van de besendinge nae Polen de leeden noch contrarie consideratiën hebbende ende d’een de ambassade noodigh, d’andere te laet op oordelende ende daerop contrarie berichtingen gedaen zijnde, is goedgevonden de zaecke op te houden in resumptie.

132. Gehoort het rapport van de heeren gedeputeerden naerder geëxamineert hebbende de instructie gegeeven aen den heer Bruyninghs om hem te transporteren aen den heer van Amelandt ende aldaer te verneemen nae verscheyden gelegentheeden concernerende de neutraliteyt van dezelve plaetse bij eenen Ernest Cumb meer ende meer getracht te advanceren voor ’t Hoff van Brussel, mitsgaders wat conditiën den viant ter contrariën bedinght ende wat meeningen tot deesen insichte aldaer geplant worden, mitsgaders wat vrijheyt van oudts daer zij geweest ende ’tgunt belanghende het lest gestrande schip van eenen IJde Dircksz. op Amelandt daer gepasseert zij, met versoeck dattet zelve sonder eenigh berchloon te pretenderen, dat alleen van scheepen in stormen aengestrant ende nyet van deur den viant vervolght geëyscht can werden, magh worden ontslaegen ende den Eyr in handen gestelt, off dat men opte heer zelffs die schaede soude moeten verhaelen ende in toecomende de neutraliteyt met deese landen opseggen, off dat hij voor de te lijden schaeden soude moeten instaen ende cautie stellen. Is nae deliberatie geconformeert mette instructie so die bij de gedeputeerden was gedresseert ende verstaen datte zelve ter Generaliteyt ingebracht zal worden om op ’t spoedichste in ’t werck gestelt te worden.

133. Zijn Hoogheyt bij missive van den 26en maii recommanderende het versoeck van den cardinael van Richelieu om tot convoy van de scheepen vanweegen de croone hier geëquippeert, vier oorloghscheepen van ’t landt te mogen hebben die voor 3 à 4 maenden bij dezelve scheepen moghten werden behouden tot dienst van de crone ende deesen Staet. Is nae deliberatie hierop verstaen dat dit versoeck met beleeffde termen zal worden geëxcuseert ende gesustineert dat tot nauwe besettinge van de cust, ons ende Vranckrijck ten hooghsten dienstigh, geen oorloghscheepen connen werden gemist, doch dat misschien eenige gehuurde scheepen sullen connen werden gevonden, daertoe de heeren Staten des versocht zijnde geerne de handt sullen bieden om die ten meesten dienste opte meeste menage ende totte minste beswaernisse van den croone te consequeren.

134. De heeren van Zelandt notificerende dat toecomende saeterdagh alhier sullen weesen om te besogneren op ’t last- ende veylgelt ende andere poincten haer in mandatis gegeeven ende versoeckende dat ons daertegens gereet wilden houden om met haer te besogneren, waeren de leeden daerinne zeer t’onvreden dat men telckens op ’t scheyden de vergaderinge soeckt aen te houden, daertoe sij nyet en connen weeten dat reedenen dienen ende souden daeromme de compste van Zelandt lyeffst affgeschreven hebben; dan is de zaecke uytgestelt totdat belanghende ’t scheyden off blijven vaste resolutie zal zijn genomen.

135. De Staten-Generael versoeckende dat tegens den 5en augusti onse gedeputeerden meede wilden gereedt doen weesen om te staen over de verpachtinge van de convoien ende licenten, is verstaen dattet besogne op deesen gedecerneert alvooren bij der handt genomen ende voltrocken zal werden ende dat voorts ter Generaliteyt zal werden gerescribeert dit stuck van al te grooten importantie te sijn, dat men so spoedigh ende precipitant daerinne soude connen treeden ende dat zij daerom versocht worden onse saecke te continueren tot beeter gelegentheyt.

Vrijdag 30 juli 1638 nanoen

136. De heeren van de Reeckeninge adviserende dat opten 15en junii 1619 alhier ter vergaderinge resolutie genomen is dat geen quae leenen aen de Graefflijckheyt vervallen naemaels uyt aenloop offte eenige gunste weederom in goede leenen verandert sullen mogen werden, wel nieu in erffleenen ende so zulcx effter deur importuniteyt mochte geïmpetreert worden dat zij ’t intervenïent[?] weygeren sonder vragen ende nyet gehouden weesen te obediëren ende alsso ’tzelve onlangs in reguarde van ’t weesken van eenen Willem van Rijck contrarie deesen is verstaen, versochten daeromme dat die concessie moght werden ingetrocken, ’twelck na deliberatie eyntelijck meede alsso verstaen ende teffens goedgevonden is te blijven bij de resolutie met goede reedenen genomen; werdende de gegeeven concessie ingetrocken ende geretracteert.

137. De bewinthebberen van de Oostindische Compagnie tot Amsterdam notificerende dat tegens haere goede meeninge het volck van de 2 scheepen die voor een maent opte cust souden gaen weygerigh zijn om haer daertoe te laeten gebruycken, nyettegenstaende zij aen haer beloofft hebben voor de betaelinge inne te sullen [staen], versoeckende daeromme dat van hoger hant daerinne moght werden voorsien. Is nae deliberatie goedtgevonden de onwillige aff te dancken ende dat in derselver plaetse ander volck zal werden aengenoomen.

138. Van der Caemer rapporterende uyttet leeger de groote necessiteyt die daer is van gelt, sonderlinge onder de soldaten ende ruyteren van onse repartitie sowel die ongeaffecteert als geaffecteert zijn; datte gedeputeerden nacht noch dagh ruste connen hebben ende gestadigh naegeloopen ende naegekreeten werden; werdende bij d’een ende d’ander seer dangereuse discoursen gevoert, dreygende off mutinatie off confusie; versoekende daeromme dat sonder de mintste uytstel daertegens moght werden voorsien.

139. Daerbij comende den thresorier Volbergen versoeckende dat aen Sijn Hoogheyt betaelt moght worden zijn tractament metten 9en junii al verscheenen, te weeten 110.000 £ boven de 12.000 £ daerop ontfangen, alsso sonder ’tzelve geen hoff noch hier noch in ’t leeger zal connen houden; verstonden alle leeden datte betalinge noodigh was, maer nyemant connende gelt aenwijsen als de affterstallige negotiatiën in ’t Noorderquartier ende eenige pretense restanten. Is eyntelijck geconcludeert dat voor ’t scheyden de leeden explicite sullen moeten aenwijsen waeruyt aen deese ende andere meerder clachten eenige satisfactie zal connen werden gedaen, alsso sonder sulcx dezelve nootsaeckelijcken tot extremiteyten sullen uytbarsten.

140. Opte instantiën van die van de Westindische Compagnie effter geresumeert zijnde het 29e point hoe te vinden de verhooginge van een 1/3 part van ’t capitael bij ’t landt in dezelve Compagnie geparticipeert, mettet restant van 408.163 £ bij deese provintie noch ten affteren op haer quote, meenden de heeren van Amsterdam ende andere dat men deese verhoginge bij andere soude mogen laeten doen, mits datte proffijt van ’tgunt het actie meerderwaerdigh is als ’t capitael in minderinge van ’t subsidie bij de Compagnie soude werden aengenomen; andere sustineerden dat men deese verhoginge behoorde te negotiëren omdat met proffijt can worden gedaen. Ende is om deese discrepantie de zaecke opgehouden in resumptie.

141. Op het 32e point van beschrijvinge om in de petitiën van de jaere 1637 ende 1638 bij den Raedt van State gedaen alsnu eyntelijck eens te consenteren, immers om te conformeren mette advijs van Committeerde Raeden, is verstaen dattet een saecke van groote importantie is die nyet so generalijck, maer van point te point dient te werden voorgestelt ten eynde de leeden haer last daerop specifice mogen verclaeren.

142. Op het 37e point van beschrijvinge om aen de crone Sweeden te continueren voor een jaer in ’t subsidie van ƒ 50.000 £ ter maent, conden de meeste leeden consenteren voor drye maenden, dan den resident Spieringh hiermeede geen contentement neemende ende verclaerende dat sonder prompt consent voor een jaer de crone in den oorlogh nyet en can werden gehouden, maer datelijck sullen tracteren, is nae resumptie bij den leeden gepersisteert ende eyntelijck geconcludeert datte leeden aen haer principalen naerder debvoiren sullen doen om in so gewightigen saecke haer breeder te doen lasten.

143. Belanghende het weeren van de uytheemse deuyten ende het slaen van een quantiteyt provintiale duyten meede bij eenige leeden naerder instantiën gedaen weesende, worde bij meest alle leden daerinne geconsenteert, mits dat men alvooren uytte generaels van de Munte soude verstaen wat quantiteyt dat noodigh weesen soude geslaegen te werden. Ende daervan rapport gedaen in allen gevalle dattet placcaet tegens de uytheemse deuyten nyet en sal werden gepubliceert voor ende alleer een bequaeme quantiteyt deuyten bij de respective Munten van nyeus geslaeghen in voorraedt sullen zijn.

144. Die van Den Briel versoeckende in plaetse van de uytgetrocken compagnie van den heer van Dirckslandt een ander tot verseekeringe van haer stadt haer toegesonden te moghen worden, alsso nyet dan een van de gedevaliseerde ende zeer onstercke compagnieën binnen hebben, is nae deliberatie goedtgevonden dit versoeck aen Zijn Hoogheyt te recommanderen om ten besten daerin voorsien te werden.

Zaterdag 31 juli 1638 voor- en nanoen

145. Den heer Bruyninghs ende eenige uytte andere provintiën gecommitteert gebesogneert hebbende op wat voet best tegens te gaen off voor te comen de repressaliën in Engelandt bij Nicolaes Pollil, Robbert Pollet ende eenen Henley geïmpetreert ende bij der handt ghenomen ende doende rapport van haer advijs, verclaeren uytte brieven van Joachimi verstaen te hebben datter apparentie was datte repressaliën van Polhil ende Pollet gesurcheert souden connen worden so men van deese zijde conde vaststellen dat binnen corte daeghen dezelve luyden complement van justitie, tot noch toe getraineert, in de zaecke van eenen schipper Kin voor den Admiraliteyt tot Rotterdam zal werden gedaen. Ende daerom van advijs te zijn dat men Joachimi soude aenschrijven met allen ijver die repressaliën te willen doen ophouden met vaste beloffte dat binnen corte daeghen haer justitie zal worden gedaen, zelffs dat men tevreden is tot coste van ’t landt haer te gheeven een procureur ende advocaet ende so hiermeede noch nyet tevreeden zijn, dat men haer vorder soude doen presenteren so sij moghten comen te succumberen dat men haer daertegens revisie verleenen ende alle oncosten daervan tot laste van ’t landt draeghen zal; dat men oock haer zal oversenden de acte van cautie bij partijen pro iudicato gestelt ende oock inventaris van de goederen in ’t schip bevonden bij de raden ter Admiraliteyt gemaeckt; dan belanghende de repressaliën bij sir Henley die eerst in Zelandt voor de Admiraliteyten heefft getriumpheert ende naemaels bij revisie heefft gesuccumbeert, conden nyet verstaen dewijl aldaer volgens de ordre van ’t landt justitie is gepleeght, dat dienthalven yet can toegegeeven werden, maer datten ambassadeur Joachimi behoort aengeschreeven te worden om de iniquiteyt van deese repressaliën de coningh te representeren ende te versoecken dat met ordre ingetrocken moghen werden. Hierop gedelibereert zijnde conden eenige leeden nyet goedtvinden om de groote consequentie wille, dat aen de Engelssen de revisie tot coste van ’t landt soude connen werden gepresenteert, de reste advoierende; andere conden nyet goedtvinden dat in d’een off d’ander instantie de Engelssen eenige vrijheyt soude werden gegeeven om de consequentie wille. Rotterdam meende datte Engelssen in beyden gefondeert waeren omdattet landt geen maght heefft buyten haere limiten gesagh te gebruycken, dat is goederen van Spagnen buytenslandts verovert te doen confisqueren, veelmin ’t heele schip ende goedt daeromme voor goeden prijse te verclaeren, ende meenden daeromme dat alle behoorlijcke weegen ingegaen mosten werden om dezelve contentement te doen. Is nae deliberatie goedgevonden mettet rapport te conformeren, met dien verstande dat aen de Engelssen geen vrijheeden voor procureurs ende advocaten sullen werden gegheeven.

146. Op het 29e point van de verhoginge van 1/3 part in ’t capitael van de Westindische Compagnie naerder gelet opten voorslagh van die van de Compagnie, versoeckende dat deese verhoginge aen haer moght werden gecedeert mits dattet proffijt dat bij vercoopinge boven ’t capitael redunderen zal, aengeteykent ende gestelt zal werden in minderinge van de subsidiën die deese provintie aen ’t landt ten affteren is. Is nae deliberatie bij de leeden in deesen noch nyet overeen gecomen connen werden in haere advijsen, waeromme goedgevonden is de saecke in bedencken te houden ende datte leeden hierentusschen sorghe sullen draeghen datte Compagnie nae behooren magh werden geholpen.

147. De gesaementlijcke solliciteurs van de compagnieën ruyteren ende knechten op Hollant gerepartieert, voor deesen mette heeren gedeputeerden van deese vergaderinge gecontracteert hebbende opte betaelinghe van haere affterstallen om met een gereede somme prompt ende voorts op 4 halff jaeren met obligatiën van de somme van ontrent 3.400.000 £ verzeeckert te werden, daervan zij alreede bij Hollandt voor haer quote in de gereede penningen mitsgaeders van de ¾ paerten van de obligatiën betaelt souden sijn; versoekende prestatie van ’t resterende vierdepart van deese provintie met debvoiren aen de heeren van ’t Noorderquartier omme van haer quote in ’t een ende ’t ander meede betaelt te zijn. Is nae deliberatie deese zaecke mett verscheyden disputen tusschen de leeden van ’t Zuyder- ende Noorderquartier geëxagiteert; dan de heeren van Hoorn, Enckhuysen ende wij sustinerende daertoe noch ongelast te zijn, is eyntelijcken geen andere resolutie genomen connen werden dan datte heeren van ’t Noorderquartier versocht worden haer mette consenterende leeden ende mette reeden zelve te conformeren.

148. Daernae lecture ghedaen zijnde van ’t placcaet opte tolerantie van den gelde soo ’tzelve nae de resolutiën van de heeren Staten was gedresseert, is daermeede geconformeert; dan belanghende de 28 stuyvers van Overijsel verstaen weesende van de Generaliteyt dat van een alloy als den ducaton, is goedtgevonden dezelve meede te tolereren, mits dat geen meerder sullen werden geslaeghen ende so de provintiën boven ’tzelve difficulteren dat alsdan meede sullen werden verclaert voor billion.

149. Den admirael Dorp ende den vice-admirael Lieffhebber effter instantiën doende om betaelt te worden van haer affterstallige maentghelden, meenden de heeren van Haerlem datt men de stucken tegens dezelve overgeleevert stellen soude in handen van de gedeputeerden om te adviseren off betaelt behooren te werden; eenige andere haer hiermeede conformerende, is goedtgevonden de zaecke in bedencken te houden.

150. Meede in omvraeghe gebracht zijnde off vanweegen deese provintie off vanweegen de Staeten-Generael de aenschrijvinge om de vuyle scheepen in de respective quartieren op te senden sal worden ghedaen aen den admirael opte custe, is nae deliberatie goedtgevonden dat ter Generaliteyt sal worden versocht om deese aenschrijvinge te doen ende in cas van weygeringe dat ’tzelve gedaen zal werden opten naeme van deese provintie.

151. Op het resumeren van ’t 12e point spreeckende van ’t opleggelt van de graenen, booter buytensduyns met pick ende teer; de leden effter haer consideratiën geoopent hebbende ende nyet connende veranderen van haer vorige advijsen, is de zaecke open moeten blijven staen sonder conclusie.

152. Het 14e point van den impost opte politique ende militaire ambten meede bij de leeden naerder op gedelibereert weesende, worden alsnoch gepersisteert dat een pertinente lijste van al de ampten deesen last te subjecteren behoorde te werden gemaeckt ende dattet besogne dienthalven ingestelt behoort te werden voltrocken, sodat meede opgehouden heefft moeten werden in resumptie.

153. Eyntelijcken bij verscheyden leeden groote instantiën gedaen zijnde ten eynde de vergaderinge moght werden gedimitteert, verclaerden de heeren Committeerde Raden dat sulcx onmogelijck was sonder haer gelt te laeten, ’tzij bij consenten off negotiatiën. Doch de leeden daerop ongelast zijnde, is eyntelijcken geresolveert dat naerder last sullen hebben te procureren ende dat ten zelven eynde ende meede om eenige nodige besognes aff te doen de vergaderinge noch eenige daegen in de toecomende weecke zal werden gecontinueert. Werdende daerbeneffens de heeren van Delfft, Amsterdam ende Goude versocht op ’t stuck van de binnenscheepsbieren haer naerder te doen lasten, opdattet zelve magh werden geconcludeert.

Zondag 1 augustus 1638

Was’t Sondagh.

Maandag 2 augustus 1638 voornoen

154. De heeren Committeerde Raden overleeverende zeeckere drye nyeuwe concepten om daerop geconsenteert ende geheeven te worden den impost opte goude ende zijde laeckenen, opte suyckeren ende syropen, mitsgaders opten tabacq, is bij de leeden daervan copye versocht om d’zelve met haer principalen naerder te mogen communiceren ende daerop naerder last te becomen.

155. Anthonis van Linden, gouverneur van Leeuwerden, tot betalinge van zijn compagnie geleegen binnen Bolswert ontrent de 20.000 £ verschooten hebbende ende nu weesende sonder credijt, versoeckende dae omme dat de 4 ordonnatiën bij hem tot laste van deese provintie becomen hem moghten werden voldaen. Is verstaen dat alvoren consent totte middelen most werden gedraeghen.

156. Burgermeesteren ende regeerders van Muyden versoeckende alsnoch haere logijsgelden ter somme van 3180 £ te mogen rescontreren tegens de verpondinge off tenmintsten surcheance van executie ter tijden ende wijlen ordre opte servijsgelden ende hoe dezelve te betaelen zal weesen gestelt, is nae deliberatie hunluyden de versochte surcheance geaccordeert.

157. Die van Haringhcarspel is toegestaen te mogen trecken 2 procento van de gelden van de vercoopinge van de onroerende goederen in de jurisdictie van ’tzelve dorp geleegen tot onderhoudt ende sustentatie van haer armen.

158. ’Tzelve is toegestaen aen die van Ossanen om daeruyt te vinden de verhooginge van ’t tractament van haer predicant.

159. Willem van der Hove versoeckend octroy om zoutwaeter te moghen maecken tot sulcken sultigheyt dat daer zoudt van zoude connen werden getrocken, mits dat tot keure van de leeden soude werden gestelt om ’tzelve beneficie te amplecteren off nyet, werde bij alle leeden daerinne toegestaen, uytgeseyt dat Alckmaer daertegens wel swaricheeden moveerden die effenwel nyemandt van de leeden conde apprehenderen yet om ’t lijff te hebben, maer wel datter yet particuliers onder moste schuylen. Dan dezelve dien onvermindert opiniatrerende, is geen conclusie in genomen geworden.

160. Noch zijn geleesen eenige requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is; andere die aen advijs gestelt zijn ende naederhant sullen dienen.

Maandag 2 augustus 1638 nanoen

161. Op ’t versoeck van de heeren burghermeesteren van Heusden omme te mogen hebben betalinge van 2 ordonnantiën voor haer nyeuwe gasthuys geobtineert offte dat tenmintsten uytten extraordinaris consenten haer daervan restitutie soude mogen worden gedaen, alsso anderssints de soldaten opte straet sullen moeten blijven leggen. Is nae deliberatie ’tzelve versoeck toegestaen ende zijn de heeren Committeerde Raden gelast haer dienthalven te accommoderen.

162. De gedeputeerden van de Cleyne Visserije deur eenen Schoneman, capiteyn van zeecker fregat, een Engelsse prijse met laeckens voor Duynkercken becomen ende opgebracht hebbende, daervan deur ordre van de heeren Staten eerst de goederen zijn ontslaegen onder cautie ende naederhandt de cautie zelff om eenige consideratiën voor ’t landt soude weesen geremitteert, ende versoeckende derhalven dat haer daervan vergoedinge moght werden ghedaen. Is nae deliberatie goedtgevonden hierop alvooren te verstaen het rapport van de heer Teresteyn over deese zaecke gegaen hebbende.

163. Is ghedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genomen die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert.

164. Noch is gebesogneert in een goede partije requesten.

Dinsdag 3 augustus 1638 voornoen

165. Geleesen weesende de missive vanweegen deesen Staet ingestelt tot antwoordt opte missive vanweegen de Generaliteyt geschreeven raeckende het verpachten van de convoien, mentionnerende dat men hier beesigh is te delibereren over dat heele stuck, daerinne om ’t gewichte oock so spoedigh geen eynde can worden getroffen, veel min dat tegens den 5en augusti souden connen gereedt zijn. Versoeckende daeromme datte deliberatie op dit stuck, te weeten off men verpachten zal off nyet, magh werden uytgestelt totdat alhier op dat subject naerder resolutie zal weesen innegebracht. Is nae deliberatie hiermeede geconformeert.

166. Daernae geresumeert weesende het 38e point om besendinge nae Polen te doen, werde ’tzelve bij alle leeden, gehoort de naerder consideratiën van de heeren van Amsterdam, goedgevonden, sodat in dier voegen oock geconcludeert is geweest; mits dat men soude trachten deur dezelve besendinge meede bij Zijn Ma.t van Denemercken teweegen te brenghen dat oock de thollen aldaer ter occasie van ’t weeren van deesen Poolssen thol ingestelt ende in de Zondt geheeven, souden mogen comen te cesseren.

167. Het 3e point van ’t beswaeren van de nyeuwe warmoeslanden meede geresumeert weesende, worde effter bij Haerlem ende Delfft uytgestelt totdat de doleantiën affgedaen souden zijn. Die van der Goude difficulteerden daerinne absoluyt, Leyden seyde dat nyet conde gedisputeert worden alsso op ’t consenteren van ’t redres oock daerinne geconsenteert was; dat alsnu alleen questie was off men dit middel soude verpachten off collecteren, dat ter dispositie van de heeren Staten is staende. Anderssints soo de heeren van der Goude hierbij persisteren, dat zij meede haer gelast vinden om ’t heele redres tegens te spreecken ende nyet inne te consenteren. Die van de Goude persisterende, is effter de zaecke gebleeven sonder conclusie.

168. Uytte petitie van den Raedt van ’t jaer 1637 in omvraghe gebracht zijnde het 5e, 6e, 7e, 8e ende 9e pointen van beschrijvinghe spreeckende van ’t consent totte fortificatiepenningen, van de vivres ende munitie voor de frontieren, van ’t gieten van ’t geschut ende het furneren van de leegerlasten ter somme van een millioen ende sooveel meer als dezelve de geëyschte somme souden mogen comen te excederen. Is nae deliberatie daerop goedgevonden dat in de fortificatiepenningen werdt geconsenteert, mits datte provintiën vintje bij vintje sullen leggen ende de penningen nergens anders toe imploieren, off datte zelve bij deese vergaderinge zal worden gerepeteert metten interessen; dat meede in de 200.000 £ tot munitie ende vivres voor de frontieren werdt geconsenteert, mits datte borgers haer meede gelast sullen werden voor een halff jaer te voorsien ende datte frontiersteeden oock voor de armen seeckere provisie sullen moeten opdoen; het ghieten van ’t geschut werde geëxcuseert solange de provintiën daerop alvooren consent sullen hebben gedraeghen. Van gelijcken is geconsenteert ind’t millioen totte leegerlasten ende soveel meer als de noot heefft vereyscht, alles in conformité van ’t advijs der heeren Committeerde Raden.

169. Op het 19e point om de cruyssers in zee te helpen tot affbreuck van den viant te waeter, mits datte premiën zeecker ende vast souden mogen werden gestelt, is nae deliberatie goedtgevonden dat sulcx om dezelve te courageren t’eenemael noodigh is ende dit nyet alleen, maer zelffs dat oock de directeurs van ’t extraordinair convoy opte Oostzee ende Noordzee à l’advenant dezelve meede sullen werden gepremieert.

170. Jacob Hasley ende eenige andere Engelsse capiteynen op ’t comptoir van der Goude gerepartieert ende nu 3 maenden ten affteren zijnde ende versoeckende betaelinge, heefft uytgestelt moeten worden totdat middelen ingewillight souden zijn.

171. Naerder gerapporteert zijnde van ’t gepretendeerde van die van de Austraelschen Compagnie tegens de Generaliteyt offte die van de Oost- ende Westindische Compagnieën ende wat belanghende die zaecke over ende weeder over gepasseert zij ende wat daervan magh zijn te verwachten, is nae deliberatie goedgevonden deese zaecke te renvoieren aen de ordinaris justitie, dewijl bij resolutie vastgestelt is voor deesen dat gheen delegatiën meer sullen werden toegestaen.

Dinsdag 3 augustus 1638 nanoen

172. Den vice-admirael Witte Wittersz. binnenstaende verclaerde in 22 weecken naeloopens de zaecke so verre gebracht te hebben dat hij meede binnen 8 daeghen meent zee te ghaen ende daertoe van Zijn Hoogheyt ende Staten-Generael gelast is, dan dit voor zijn affscheyt hij hem gedrongen gevonden heefft deese vergaderinge te notificeren dat tegens november den admirael nootsaeckelijcken uyt zee vallen moet ende dat hierentusschen alhier vaste ordre zal dienen gestelt ten eynde de cust alsdan met verssche scheepen magh werden verseeckert off datten viant alsdan de zee ten besten zal werden gegeeven, gelijck voorleeden jaer gesien is, dat met goede ordre voorgecomen zal connen worden, die hij nyet naelaeten kan op’t alderhoogste ende alderserieuste te recommanderen. Is nae deliberatie verstaen dat dit een zaecke is van’t meeste gewichte in onsen heelen Staet ende dat daeromme nyet zal naegelaeten worden bij alle weeghen een vaste ordre te beraemen dat de voors. schepen wel betaelt ende opte custe nae behooren mogen werden gecontinueert.

173. Burghermeesteren van de Clundert versoecken haer servitiegelden tegens de verpondinge te mogen rescontreren alsso geen ander raedt en weeten om dezelve te connen vervallen, is ’tzelve versoeck geëxcuseert, doch zijn effenwel de proceduren gesurcheert totdat bij de vergaderinge ordre opte betaelinge der servijsen sal zijn gestelt.

174. De weduwe van den ritmeester Geeffnicht haer man anno 1636 gelicentieert zijnde ende noch 1100 £ ten affteren zijnde ende versoeckende daervan betaelinge, is verstaen dat sonder voorgaende consenten in gelijcke saecken nyet en can werden getreeden.

175. Bij vervolgh van de petitie van den Raedt van State van ’t jaer 1637 in omvraege gebracht zijnde het 9e, 10e ende 11e pointen, is nae deliberatie goedtgevonden datte convoien ende licenten nyet en sullen werden verpacht maer gecollecteert als voor deesen ende dat tot onderhoudinge van de custscheepen geconsenteert werdt in een subsidie van 1.158.000 £ in plaetse van de twee millioenen, ende belangende de assurantiecamer dat in plaetse van ’tzelve het last- ende veylgelt is ingewillight; dat voor de Nyeuwe Geusen ende omme aen dezelve haer premiën te betaelen in een somme van 100.000 £ werdt geconsenteert, mits dat de directeurs opte Noordtzee à l’advenant sullen werden getracteert. Belanghende de versochte 700.000 £ subsidie voor die van de Westindische Compagnie worde verstaen dat alvooren moste werden geweeten hoe ’t staet mette voorghaende subsidiën ende hoeverre die bij de provintiën zijn voldaen.

176. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 41e point van beschrijvinge spreeckende van ordre te stellen opte comptoiren ten eynde de ontfangers haere instructiën te beeter souden mogen practiseren, mitsgaders om te vinden het supplement voor de defectueuse comptoiren, is belanghende het eerste point goedgevonden eenige uytte vergaderinge te committeren om te hooren ende te rapporteren van de remediën die ten zelven eynde voorgeslaegen sullen werden, ende belanghende het tweede lidt, dattet zelve nyet en is te vinden dan met vigoureuse consenten daertoe de leeden aengemaent zijn.

177. Zijn eyntelijck geleesen brieven van Zijn Hoogheyt uyttet leegher van den 31en julii, notificerende dat bij hem in de vacante raedsheerschappen in den Hooghen Raede uytte voorgeslaegen zes personen geëligeert waeren den heer Johan van Foreest, burghermeester tot Hoorn, ende mr. Pieter Opmeer, van weegen de stadt Amsterdam in ’t College ter Admiraliteyt in Zeelandt gecommitteert.

178. Ende uytte voorgeslaeghen zes personen totte twee vacerende plaetsen in den Provintialen Raede, dat bij hem waeren geëligeert mr. Sebastiaen Francken, advocaet tot Dort, ende mr. Johan Bosvelt, secretaris der steede Haerlem.

Woensdag 4 augustus 1638 voor- en nanoen

179. De bewinthebberen van de Westindische Compagnie versoeckende dat tot verhooginge van 1/3 part in ’t capitael vanweegen ’t landt haer moght werden gecedeert 250.000 £ mits dattet proffijt nae ’t gelden van de actiën in minderinge van de subsidiën zal werden geïmputeert, waeren de Edelen daerover difficijl, willende alvoren in de Compagnie een bewinthebber hebben. Goude, Schiedam ende eenige andere wilden de somme bij ’t landt genegotieert hebben; andere verstonden datte negotiatie traegh bijquam ende datte provintiën misschien ’tzelve nyet en souden willen off connen negotiëren ende mitsdien de Compagnie voor een goedt gedeelte de verhooginge missen, daerdoor sij bequaem gemaeckt worden om de voorgenomen lasten tot defectie van geconcquesteerde plaetsen te connen vinden off draeghen, sodat in de saecke geen conclusie genomen heefft connen worden.

Dan nae resumptie is eyntelijck bij alle leeden tenmintsten op ’t behaegen van de principalen goedtgevonden dat deese verhooginge van 250.000 £ zal worden gecedeert aen die van de Compagnie, mits ter somme van 100.000 £ strecken zal in minderinge van ’t subsidie dattet landt aen de Compagnie noch ten affteren is ende datte resolutie hiervan naerder zal worden geëxtendeert.

180. Den admirael Dorp ende vice-admirael Lieffhebber effter versoekende betaelinge van haere cost- ende maentgelden als anderen is geschiet, is verstaen datte stucken tegens dezelve overgelevert alsnoch gestelt worden in handen van de gedeputeerden voor deesen daertoe gecommitteert, om die te examineren ende te dienen van hunnen advijse off betaelt behooren te worden of nyet.

181. De gedeputeerden van Zeelandt aendienende dat zij alhier aengecomen waeren met last om met deese provintie te besogneren opte zaecken van de zee, last- ende veylgelt, mitsgaders opte questiën raeckende de bedieninge van de justitie, is nae deliberatie goedgevonden datte gedeputeerden voor deesen tot die zaecken gecommitteert, versocht worden mette zelve heeren in naerder communicatie te comen op hoope dat off de zaecke eyntelijck getroffen off tenmintsten een middel daerdeur zal connen werden gevonden om dezelve een cort affscheyt te gheeven, dewijl de vergaderinge om harentwil nyet langer kan werden aengehouden.

182. Het 3e point van de warmoeslanden die nyeu ingesteecken zijn meede mettet redres van de verpondinge te beswaeren, meede geresumeert zijnde, persisteerden de leeden noch bij haere opiniën; dan nae resumtie is verstaen datte resolutie op ’t redres eens zal worden naegesien ende datte leden tegens de naeste vergaderinge haer breeder sullen doen lasten totte collecte off verpachtinge ende beneffens de gerechten van de dorpen innebrenghen specificatie van de landen onder elcks bedrijff ingesteecken om alsdan op alles breeder geresolveert te mogen werden.

183. Opte resumptie van ’t 6e point om de binnenscheepsbieren van 12 stuyvers tot 30 stuyvers te beswaeren, die van Delfft ende Goude alsnoch persisterende daerinne te consenteren mits over alle provintiën geheeven werdende, ende d’andere leeden absolutelijcken daerinne consenterende, zijn d’zelve verscheydentlijck bij den raedtpensionaris aengemaent om haer mette andere leeden te conformeren dan persisterende, is nae deliberatie goedgevonden datte gemelte heeren van der Goude sullen werden besonden. Werden hiertoe gecommitteert een van de heeren van Haerlem, Rotterdam ende Alckmaer.

184. De leeveriers van Amsterdam ende Rotterdam noch 10½ procento, dat is 250.000 £ competerende van de provintie van Vrieslandt van haer affterstallen aen de Admiraliteyten ende tott 100.000 £ aen obligatiën tot laste van Vrieslandt becomen hebbende ende versoeckende totte reste haer de handt bij alle weegen gebooden te worden, is verstaen dattet zelve versoeck reedelijck is ende dat so de gedeputeerden ter Generaliteyt als in den Raedt van State sullen worden versocht haer tot alles de behulpsame handt te bieden.

185. Gehoort het rapport van den heere Teresteyn in de zaecke van die van Massluys om verset te worden voor haer schaede deur ’t ontslaen van ’t Engels laeckenschip ende remitteren van de cautie bij haer geleeden, alsso blijcken zal dat volgens de placcaten van ’t landt wel genomen was ende mitsdien voor een goede prijse verclaert moste werden, gelijck andere van gelijcken nature meer verclaert zijn geweest ende dat alleen om consideratiën van staet anders is verstaen, is nae deliberatie bij meerderheyt van de leeden verstaen ende geresolveert datte gedeputeerden ter Generaliteyt sullen werden gelast deesen aengaenden te tenteren wat contentement de supplianten souden connen werden gedaen.

Donderdag 5 augustus 1638 voornoen

186. De generaels van de Munte exhiberende het placcaet van de tolerantie van den gelde soo ’tzelve nae de advijsen van de leeden van deese vergaderinge is geredresseert, moveerden daerbij dat zij wel goedtvinden de tolerantie van den cruysdaelder ende ducaton, maer best souden oordelen geen prijs uyt te drucken om denzelven quansuys nyet te valueren; geevende meede in bedencken off men den ducaet van Spagnen met 2 hooffden beneffens den Neederlandssen, vermits die vrij wat slechter is, nyet teffens behoort te billonneren. Belanghende ’t invoeren van de ducaton ende ’t meerder slaen van de 28 stuyver penningen van Overijsel seyden bij deesen placcate tegens voorsien te weesen. Waerop gedelibereert weesende is het placcaet van tolerantie gehouden voor gearresteert ende daerbij verstaen datten cruysdaelder op 50 stuyvers ende den ducaton op 3-3-0 uytdruckelijck sal werden getolereert. Is meede ongeraden gehouden den ducaet met 2 hooffden te billonneren, maer datten zelven mede zal werden getolereert volgens zijn gestelden prijse.

187. D’zelve generaels adviserende op ’t slaen van de duyten, dat goedt ende dienstigh weesen soude alle duyten, zelffs de Hollanse ende Westvriessche, voor billoen te verclaeren om met beeter onderscheyt al de reste te connen weeren ende dat in sulcken geval 100.000 marck duyten dienden geslaegen tegens 96 stucken in ’t marck, bedraegende 60.000 £ in ghelde, daervan 60.000 marck bij de Munte van Dordrecht ende 40.000 £ bij Westvrieslandt soude mogen werden geslaegen. Is nae deliberatie ’tzelve bij de heeren van Leyden, Goude ende Alckmaer tegengesproocken als noch te ontijdigh zijnde, sodat opgehouden heefft moeten werden in resumptie.

188. De heeren gedeputeerden mette gecommitteerden van Zelandt naerder gebesogneert hebbende op ’t last- ende veylgelt, verclaeren datte zelve heeren van Zelandt nyet en connen goedtvinden datte convoygelden mettet last- ende veylgelt ghemeen werden gemaeckt, maer dattet zelve lastgelt als een subsidie ende extraordinair ontfangh van de Admiraliteyten behoort te werden gehouden ende dat zij meede nyet geneegen zijn dat ijder provintie zijn eygen last- ende veylgelt ontfanghe ende daeruyt doe sodanigen equippage als daeruyt zal connen werden vervallen ende alsso van malcanderen gescheyden blijven; maer dat zij meenen dat haer last- ende veylgelden om de swaere monture in den haeren kleyn vallende, zij vanweegen dese provintie met een reedelijcke somme behooren te werden geassisteert om à l’advenant haer quote tegens ende met ons te moghen equipperen. Sodat aen allen canten blijckt datte heeren van Zelandt affwijcken van den voet daerop het heele middel van last- ende veylgelt steunt ende met groote moeyelijckheyt consent toe geobtineert is ende dat sonder naerder verclaeringe mette zelve deesen aenghaende nyet meerder te doen is. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden met Zijn Hoogheyt deese zaecke ende de difficulteyten van Zelant naerder te communiceren om deur intercessie van denzelven naerder debvoiren aen Zelandt gedaen te worden tot breeder verclaeringe; bij weygeringe dat op andere expediënten tot meerder verzeekeringe van de zee zal moeten werden gedaght.

189. Effter geresumeert zijnde het stuck van de Engelsse repressaliën ende in wat voeghen dezelve souden connen voorgecomen ende affgeschafft connen worden, waeren de leeden van verscheyden consideratiën ten aensien datte zaecken van verscheyden nature zijn; in d’eene te weeten van Pollhil ende Pollet geen justitie geschiet zijnde, in ’t ander te weeten van Henley bij revisie inne getermineert weesende, hoewel so sommige meenden nyet nae behooren, waeromme oock verscheyden voorslaegen wierden gedaen van cort recht ende justitie alsnoch aen te bieden, van iterative revisie te presenteren, eenige tot haer eyghen, andere tot ’s landts costen ende diergelijcke. Sodat nae resumptie geen ander resolutie genomen heefft connen worden dat in de eerste zaecke Joachimi zal worden versocht presentatie te doen van goedt cort recht ende expeditie van justitie ende dezelve daervan verzeeckeren ende bij dat middel de beghonnen repressaliën dienaenghaende bij provisie doen stuyten, is ’t doenlijcken; ende belanghende de tweede zaecke dat deur eenige gecommitteerden naerder souden mogen werden gehoort eenige van de heeren reviseurs, weesende raeden in den Hoogen Raede, om uytte zelve te verstaen wat in deesen gepasseert magh zijn ende off de zaecke bij eenige weegen soude connen werden gerecht ende daervan rapport te doen.

190. Die van Rotterdam effter moverende dat ordre gestelt moght werden totte voldoeninge van de verlooren scheepen bij Callo, is nae deliberatie verstaen de heeren gedeputeerden ter Generaliteyt te lasten omme met alle debvoiren dit stuck so in den Raedt van State als ter Generaliteyt te bevorderen ende werden interim de leeden versocht de tauxatiën van de verloren scheepen wettelijcken te doen doen.

191. De gedeputeerden van de provintiën boven rescriberende op voorgaende missive van deese vergaderinge raeckende ’t verpachten van de convoien, dat zij wel tevreeden zijn noch eenige daeghen te wachten, maer dat zij effenwel voor ’t scheyden geerne soude hebben resolutie op dat stuck off dat zij haer vanweegen haer principalen van gelijken gelast vinden omme dienthalven te doen dat zij voor den meesten dienste van de lande sullen bevinden te behooren. Is nae deliberatie goedtgevonden te rescriberen bij forme van replique dattet stuck van de generale verpachtinge verscheyden ingrediënten heefft die verscheyden gewichtige deliberatie nae haer sleepen daerinne so spoedigh nyet en can worden getreeden ende datte zelve daeromme versocht worden alsnoch een reedelijcken tijdt de deliberatie off men totte verpachtinge comen zal off nyet, te prolongeren.

192. Bij de gedeputeerden ter Generaliteyt rapport gedaen weesende hoe sich de questie ter Generaliteyt bij den grave van Culenburch tegens de heeren van Utrecht hadde toegedraeghen ende wat dienthalven gepasseert was, is ter occasie van deesen meede geleesen zeecker missive van Zijn Hoogheyt recommanderende ten hoochsten het neederleggen van deese questie; versoeckende dat ten zelven eynde uyt deese vergaderinge eenige heeren souden mogen werden gecommitteert die dezelve zaecke best soude moghen werden toebetrouwt. Waerop gedelibereert weesende wierde bij de meeste leeden verstaen de proceduren tegens de heeren van Utrecht ter Generaliteyt gehouden onbehoorlijck te zijn ende te pecceren tegens de unierechten ende hoogheeden van de provintie ende dat daerom dezelve werden gedisavoieert. Effenwel consideratie neemende dat sodanige questiën alderbest bij accommodatie worden terneedergeleyt, dat men geen swaricheyt maeckt dat deur entremise van Zijn Hoogheyt ende eenige neutrale heeren daervan een preuve magh werden ghedaen ende dat oock bijdezelve expediënten mogen werden beraempt tot meeste verzeeckeringe van deese provintie tegens toecomende inundatiën.

193. Geleesen weesende de extensie van de resolutie genomen op ’t versoeck van die van de Westindische Compagnie op ’t furnissement van de verhoginge van 1/3 part op ’t capitael in de Compagnie geparticipeert, is daermeede geconformeert ende dezelve resolutie gehouden voor gearresteert, mits so bevonden werdt bij liquidatie dat Hollant de subsidiën betaelt heefft, datte avance van 40 procento comen ende loopen zal tot schaede ende bate van deese ende nyet voor de gemeene provintiën.

Vrijdag 6 augustus 1638 voor- en nanoen

194. Den synodus van Zuyd-Hollandt tot Dort vergadert remonstrerende datte weduwen van predicanten verhoginge van haer jaerlijcx onderhoudt toegestaen zijnde zij de heeren Staten daervooren ten hooghsten bedancken, maer dewijl geen tijdt gedesigneert is wanneer dezelve zal inghaen, versochten dienthalven naerder openinge. Dan is dezelve zaecke aen de heeren Committeerde Raden gerenvoieert omme naerder inne te disponeren.

195. De heeren Committeerde Raden adviserende opten requeste van den graeff van Stirom om betaelinge van een maent voor de affectatie, seggen datten selven is onbetaelt gebleeven beneffens verscheyden andere omdatte heeren van ’t Noorderquartier haer quote in de 520.000 £ totte solliciteurs geconsenteert nyet en hebben gefurneert ende datte zelve tot zulcx behooren te werden gesonden. Is nae deliberatie de besendinge voor deesen noch nyet geraeden gevonden, maer zijn de leeden van ’t Noorderquartier op ’t serieuste aengemaent daerinne te consenteren ende haer restanten van vorige negotatiën op ’t spoedighste te furneren, opdat aen de meenichvuldige clachten doch eens eenigh contentement magh werden gedaen.

196. Op het 40e point van de beschrijvinge om de Edelen een continuele plaetse in des Generaliteyts Reeckencaemer toe te staen volgens de resolutie van den 22en decembris 1622 ende ’t recht dat haer toecompt, is nae deliberatie verstaen dat men alvoren ter Generaliteyt sal procureren, is ’t doenlijcken, gelijck recht van deputeerden in dit college als in den Raedt van State magh werden toegestaen; daervan rapport gedaen zijnde, dat men alsdan op dit versoeck naerder sal resolveren.

197. Op ’t 24e point van ’t vergeeven van den president- ende griffiersampten in den Hoogen Raede naerder gerememoreert ende geleesen zijnde, de voorslaeghen dienthalven tot accommodatie van de questie mette heeren van Zelant ghedaen ende daerop omvraege gedaen weesende, meenden verscheyden leeden dat men amplecteren soude moghen den voorslagh van dat wij den president souden stellen ende Zelant ende wij elck een griffier off tenmintsten dat men tussen haer ende ons soude looten wie den opper- en wye den ondergriffier hebben zal. Dan bij ons verclaert werdende dattet zelve voorslagh is streckende tot prejuditie van de hoogheyt ende gerechtigheyt bij deesen Staet verkreegen ende dat daerbij Zelandt merckelijcke ende tastelijcke advantage werdt gegheeven, die sij den president stervende noch meerder sullen soeken te becomen ende daerbij het heele tractaet ende recht bij deese provintie verkreeghen eyntelijck sullen renverseren ende alles brenghen opten voet als in den Provintialen Raedt tot spot ende groot naedeel van deese regeeringhe ende dat wij daeromme geensins de conclusie op deesen voorslagh conden toestaen.

Is goedtgevonden de zaecke te resumeren: ’t meerendeel van de leeden persisteerden bij den voorslagh, alleen Amsterdam daerbij voeghende so twee griffiers werden gestelt, dattet zelve nyet langer soude duuren als totten doot van den eenen in wiens plaetse een substituyt soude moeten succederen off van Hollandt off van Zelant. Doch de Edelen, Haerlem, Leyden, Amsterdam ende verscheyden andere nyet connende verstaen dat in deesen overstemminge viel ende wij persisterende bij onse last ende advijs, is de zaecke daerom gehouden in naerder bedencken.

198. De heeren commissarisen ter Goude geweest zijnde omme d’zelve tot naerder consent van de verhoginge van de binnenscheepsbieren te beweeghen, verclaeren ten zelven eynde alle debvoiren ghedaen te hebben ende voor antwoordt hun gegeeven te zijn dat de gedeputeerden van der Gouw op dit subject sodanighen naerderen last sal worden aengeschreeven datte vergaderinge daermeede zal neemen contentement; welcken volgens de gedeputeerden gesommeert zijnde om dezelve te openen, verclaerden gelast te zijn dewijl op dit consent notoire diversie van middelen in haer stadt volgen zal, dat zij daeromme gelast zijn ’tzelve te excuseren; immers nyet anders te consenteren als bij gevolghe van andere samentlijcke provintiën over alle bieren binnen- ende buytensduyns, recommanderende hierentussen de verhoginge van de 2 stuyvers tot 6 stuyvers de booter buytensduyns, pick, teer, suyckeren, sijroepen, opleggelt, goude ende zijde laeckenen ende diergelijcken, daeruyt groot incomen soude zijn te verwachten.

Deese zaecke in naerder deliberatie geleyt zijnde oordelden de meeste leeden dat geen genochsaem respect bij die van der Goude aen de vergaderinge was gedraeghen, de heeren commissarisen met goet contentement dimitterende ende effenwel bij haer last contrarie de intentie van alle de leeden persisterende ende vonden daeromme goedt datte heeren commissarisen effter een keere naer der Goude souden hebben te doen omme de heeren van der Goude tot beeter resolutie op dit subject te beweeghen, alsso alle vordere nodighe saecken daerop afftergehouden werden tot grooten ondienst van den Staet. In welcken voeghen oock eyntelijck geconcludeert is geworden.

199. De gedeputeerden van Zelant binnenstaende bieden aen alle vrundschap ende continuatie van alle oude correspondentie, leveren over haer credentiebrieven, die geleesen zijnde proponeerden gelast te weesen om mette heeren Staten van Hollandt te verhandelen eenige zaecken concernerende de justitie ende ’t vergeeven van de vacerende ampten in den Hooghen Raede mitsgaders op ’t stuck van de munte, verpachten van de convoien ende het verghoeden van de scheepen bij Callo verlooren; versochten daeromme dat ten zelven eynde van hier eenige moghten werden gecommitteert. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden de voorgaende leeden daertoe te committeren ende in cas van scheyden van de vergaderinge dat alsdan de heeren Committeerde Raden zal werden aenbevoolen om aen dezelve te openen wat resolutie belanghende de voors. zaecken hier alreede genoomen zijn ende meede te verstaen watte intentie ende meeninge van Zelant zij, sonderlinge ten aensien van de convoien, omme alles ter intentie van deese vergaderinge gedirigeert te werden.

200. Den ontfanger Hoeffijser effter instantiën doende om bij den Admiraliteyt van Amsterdam gesterckt te werden in zijn credijt voor ’t teyckenen van de obligatiën van de penningen voor den vorst van Brandenburch, bij hem uyt laste van den Staet genegotieert, alsso andersints daeruyt merckelijcken ondienst van ’t landt ende discredijt veroorsaeckt sal worden, is nae deliberatie bij voorgaende resolutie gepersisteert met dien verstande datten grondt waerop deese penningen originelijck zijn gelicht ende op ’t comptoir van Amsterdam naederhandt gebracht, sal werden opgesocht ende naerder rapport van gedaen zijnde, dat dan de zaecke zal worden geresumeert.

201. De heeren van ons quartier zeer urgerende dat alles geprepareert moght werden tot scheyden alsso nyet langer conden blijven, verclaerden de heeren Committeerde Raden voor deesen een propositie gedaen te hebben bij pertinente specificatie van posten, dat so de zaecken ghaende gehouden ende alles in redelijcke ordre sal werden gecontinueert, dat 2.300.000 £ tot nootlijcke posten van noden hebben, behalven de groote sommen van penningen totte tractamenten van de militaire officiers, fortificatiën van de frontieren, servijsen, ambassaedschappen, secrete diensten ende anders gerequireert, daervan de clachten oock so vehement op haer aencomen dat sonder merckelijck ongemack nyet langer schijnen uytgestelt te connen worden. Ende alsso haer tot allen deesen nyets in handen gestelt is dat oock nyet can gesprooken werden van scheyden off sij protesteren van onheylen ende scheyden meede ende leggen den sleutel opten autaer.

Willen effenwel de leeden nyet ophouden in haer ongelegentheyt ende alsso al voor eenige corte daeghen scheyden wilden, dat men haer om alles raeck ende daeck ende eensdeels met hoope te onderhouden, nootsaeckelijck zal moeten in handen stellen tenmintsten een millioen. Hierop gedelibereert zijnde is nae deliberatie ende verscheyden disputen eyntelijck geconcludeert dat een somme van 600.000 £ zal werden genegotieert over de comptoiren van ’t landt ende datte difficulterende leeden binnen 8 daegen sullen inschrijven haeren naerderen last, off bij gebreecke dat alles werdt gehouden voor geconsenteert; datte zelve leeden meede versocht worden opte anticipatie van de 400.000 £ opten 200en penning haer laste in te schrijven is ’t doenlijcken; so nyet dat in ’t beghin van de anstaende vergaderinge tot alles naerder debvoiren zullen werden gedaen ende dat mits deesen de vergaderinge werdt gedimitteert.

202. Eyntelijcken gehoort het rapport van de heeren mette particuliere coopluyden belanghende de ambassade ende renovatie van de alliantie metten coningh van Maroco om te becomen restitutie van de ghenomen, geconfiscqueerde ende gevangen scheepen, goederen ende personen gebesogneert hebbende, mitsgaders verscheyden voorslaegen op dat subject gedaen; is nae deliberatie geresolveert datte zelve coopluyden opten naeme ende bij de Staet te committeren met een ambassadeur eerstdaeghs sullen werden voorsien, oock met een bequaem oorloghschip om denzelven daermeede derwertsaen te brenghen, doch datte zelve alle penningen so tot renovatie van de allliantie mitsgaders gifften ende schenckagiën ende de oncosten van de ambassadeur zelffs sullen verschieten; van welcken verschot behoorlijcke reeckeninge gedaen zijnde, dat ter Generaliteyt haer daervan obligatie in forma sal worden gepasseert, doch sonder interessen te beloven mits dattet capitael tegens 12 procento van ende uytte goederen deur deese ambassade gevrijdet ende het cort opte waeren van ende nae Maroco ghaende zal worden gevonden ende aen deese coopluyden vergoedt. Waermeede de vergaderinge is gescheyden.

Finis